Woda: naturalne źródło zdrowia

W każdej sekundzie życia Twoje ciało wykorzystuje wodę. Do wszystkich procesów chemicznych, do tego, byś mógł myśleć, sprawnie poruszać kończynami, trawić, a nawet mrugać. Jest jak maszyna, która działa na wodę i z wody się składa.

3,5 l - tyle wody każdego dnia potrzebuje ludzki organizm, by żyć. 1/3 dostarczasz z pożywienia

Masa dorosłego człowieka w 65% to woda. Masz ją we krwi, tkankach, najmniejszych komórkach i największych organach. 80% skóry składa się z wody. Mózg, podobnie jak mięśnie, to 75% H2O. Nawet kości zawierają jej około 22%.

Ponieważ, jak każda maszyna, wytracasz paliwo, systematycznie musisz je uzupełniać. I choć doskonały w swej konstrukcji organizm przypomina Ci o tym odczuciem pragnienia, Ty bądź mądrzejszy i uzupełniaj deficyt H2O bez przypominania.

Bo gdy już czujesz, że chce Ci się pić, to znak, że zaczynasz powoli się odwadniać i gorzej funkcjonować. A przecież zależy Ci na tym, by ta maszyna miała energię, moc w mięśniach, a w głowie jasność myślenia. Nie osiągniesz tego bez zwykłej i często niedocenianej wody.

1. Woda z kranu: pić czy nie

Daleko nam do Francuzów, którzy wraz z rachunkiem za wodę dostają też informacje o jej jakości. Choć zeszłoroczna, ogólnopolska akcja „Zawodniacy” przekonywała do czystości kranówki, zdrowy rozsądek podpowiada, by jej jakość sprawdzić. Badanie organoleptyczne nie da nam jasnej odpowiedzi.

„Woda skażona niebezpiecznymi bakteriami kałowymi może nie budzić zastrzeżeń pod względem smaku i zapachu” – mówi Dorota Maziarka z Zakładu Higieny Środowiska w Warszawie. Dlatego jakość wody najlepiej sprawdzić formalnie i u źródła. Wielu dostawców zamieszcza notę na swojej stronie internetowej.

Jeśli tego nie robią, trzeba wysłać zapytanie lub zlecić odpłatne badanie w sanepidzie. Kto powinien w szczególności sprawdzać wodę? Mieszkańcy starych kamienic i aglomeracji miejskich. W wiekowych wodociągach woda jest narażona na gromadzenie obrostów mikrobiologicznych i kamienia, dlatego warto ją osobiściekontrolować. I przegotowywać.

Gotowanie wody, nawet jeśli masz na piśmie, że jest bezpieczna, zmniejsza niemal do zera ryzyko znieczyszczeń.

50% - o tyle spada wydajność w siłowni, gdy w organizmie zabraknie 4% wody.

2. Twarda czy miękka?

Jak się umownie przyjęło, woda jest określana jako twarda, gdy ma więcej wapnia i magnezu (350 mg/l) niż woda oceniana jako miękka (mniej niż 100 mg/l). Twardą wodą straszył nas w reklamach spec od pralek, który wzywał do używania usuwających korozję tabletek. Nad miękkością rozpływali się z kolei producenci różnych filtrów.

Tymczasem badania przeprowadzone pierwszy raz w 1957 roku przez japońskiego naukowca Jun Kobayashi i powtórzone później przez innych pokazały, że picie miękkiej wody kwaśnej może zwiększać zapadalność na udar mózgu. „Te same badania pokazały, że picie wody twardej zmniejsza ryzyko zawału oraz chorób układu nerwowego” – mówi Maziarka.

I choć WHO nie zajęła tu konkretnego stanowiska, lepiej nie szaleć ze zmiękczaniem wody. „Nie ma potrzeby używania filtrów, poza tą sytuacją, gdy pobieramy wodę z prywatnego ujęcia” – mówi prof. Marek Biziuk z Politechniki Gdańskiej. Wg niego wody głębinowe mogą zawierać szkodliwe dla zdrowia metale ciężkie i trzeba je systematycznie badać.

3. Woda w butelce

Wody w butelkach dzieli się na źródlane i mineralne. Pierwsze mają niższą zawartość minerałów (do 500 mg/l), a drugie wyższą (ok. 1000 mg/l). Ponieważ wciąż pokutuje przekonanie, że mineralna to ta lepsza, a źródlana to zwykła kranówka, pora ustalić fakty i obalić mity.

1 dzień - w takim czasie powinniśmy wypić wodę od momentu odkręcenia butelki. Potem jakość wody się pogarsza.

„Wody butelkowane mogą pochodzić tylko z zasobów podziemnych” – wyjaśnia dr Teresa Latour z Państwowego Zakładu Higieny w Poznaniu. Nie podlegają więc chlorowaniu, ozonowaniu i polepszaniu. Są naturalne i przede wszystkim czyste. Nie ma możliwości, byśmy w popularnym sklepie kupili wodę z kranu, nalewaną do butelek.

„Takie mylne opinie mogą brać się stąd, że źródlana pod względem minerałów jest zbliżona do wody z kranu – mówi dr Latour. – Jest jednak nieporównywalnie czystsza”. Wyższa cena wody nie oznacza lepszej jakości. To kwestia umów sprzedawców z dostawcami.

Jednak każda woda pogarsza swoją jakość tuż po odkręceniu. Pod wpływem temperatury i kontaktu z powietrzem zanieczyszcza się, dlatego wypijaj butelkę w ciągu jednego dnia. Nie dolewaj do niej wody i jak najczęściej chłodź.

Woda jak lekarstwo

Razem z dr Katarzyną Lubos-Basińską sprawdziliśmy, kiedy H2O leczy.

1. Bóle głowy – hit

Bóle głowy często są związane z odwodnieniem. Gdy wystąpią, najlepiej wypić kilka szklanek wody, zamiast sięgać po tabletkę przeciwbólową. Na dotkliwy ból można podać wodę z elektrolitami dożylnie. Jednak jeśli bóle głowy utrzymują się dłużej, zrób podstawowe badania.

2. Otyłość - hit

Woda na pewno pomaga utrzymać wagę w ryzach. Pita regularnie i w dużych ilościach przyspiesza metabolizm. W czasie redukcji nadwagi trzeba pić więcej wody, bo pomaga ona usuwać z organizmu produkty uboczne przemiany materii. Pozwala też oszukiwać głód.

1-procentowe odwodnienie objawia się silnym uczuciem pragnienia. Gdy stracisz 4% wody, chwiejesz się w czasie chodzenia i możesz zacząć bełkotać. Powyżej 10% tracisz świadomość, a sytuacja staje się niebezpieczna dla życia.

3. Kac - mit

Niektórzy żartobliwie mówią, że na kaca najlepsza jest szklanka mleka – zamiast wódki dzień wcześniej. Samo popijanie wody kaca nie wyleczy. Może złagodzić tupot białych mew, jeśli zaraz po imprezie i nazajutrz wypijesz izotonik lub szklankę wody i dodasz do niej elektrolity (np. Orsalit).

4. Sucha skóra – hit

Skóra wymaga systematycznego nawilżania. W przeciwnym wypadku można nabawić się rumienia, świądu, a nawet pęknięć. Żaden preparat kosmetyczny lub dermatologiczny nie złagodzi dolegliwości, jeśli nie zostanie odbudowana równowaga wodna w organizmie.

5. Choroby serca – mit

Nie we wszystkich chorobach układu krwionośnego i serca woda jest pomocna. O ile ta o obniżonej zawartości sodu pomaga kontrolować nadciśnienie tętnicze, o tyle chorzy na niewydolność serca muszą pić mniej i restrykcyjnie pilnować wszystkich płynów.

6. Choroby nerek – hit

Woda jest pomocna w czasie leczenia kamicy nerkowej, bo przyczynia się do usuwania tzw. piasku. Pomaga również w odmiedniczkowym zapaleniu nerek i infekcjach dróg moczowych. Jednak chorzy na niewydolność nerek muszą liczyć każdą wypitą szklankę i uważać na wodę z podwyższoną ilością wapnia.

Bogate w wodę

Wraz z pożywieniem dostarczasz 1/3 potrzebnej Ci wody i niezbędnych składników odżywczych. Woda jest ich dodatkowym źródłem, a nie podstawowym.

1. Arbuz - 91% wody

Arbuzy, melony i ogórki są bardzo wodniste. Przykładowo, ćwiartka arbuza dostarczy Ci około pół szklanki wody, a wraz z nią cytrulinę – ten aminokwas nie tylko przyspiesza regenerację mięśni, ale wzmaga potencję.

2. Jajko - 75% wody

Z każdym jajkiem dostarczasz do swojego organizmu około 50 ml wody. Oprócz tego białko, które Światowa Organizacja Zdrowia uznała za wzorcowe, wykorzystując do pomiaru aminokwasów w innych produktach.

8 l - tyle wypiła w ciągu kilku godzin pewna Amerykanka. Zmarła z powodu przewodnienia, które jest równie niebezpieczne, jak odwodnienie.

3. Sałata - 95% wody

Trudno zjeść naraz całą główkę, ale gdybyś z jakichś powodów to zrobił, dostarczyłbyś wraz z nią 30 ml wody. Dodatkowo solidnie wsparłbyś organizm potasem, który pomaga likwidować obrzęki i redukuje zmęczenie.

4. Chleb - 40% wody

W kilku kromkach pieczywa znajdziesz niewielką ilość wody – najwyżej kilka mililitrów. Pieczywo to główne źródło węglowodanów i błonnika. Najlepsze znajdziesz w chlebie razowym.

5. Mięso - 70% wody

Jedna surowa porcja mięsa dostarcza około 50 ml wody. Niestety, każda obróbka termiczna zmniejsza tę wartość. Jeśli chcesz stracić jak najmniej wody, duś mięso. Pamiętaj, że dostarczasz wraz z nim białko i witaminy z grupy B.

6. Ryby - 80% wody

W jednej surowej rybie znajdziesz około 100 ml wody. Jednak, podobnie jak w przypadku mięsa, pieczenie i smażenie sprawia, że do organizmu trafi jej mniej. Ryby to najlepsze źródło zdrowych tłuszczów.

Rodzaje wód

Tylko wodę źródlaną możesz pić bez ograniczeń. Mineralną dopasuj do swoich potrzeb.

1. Dobra na stres i zmęczenie

Magnez poprawia koncentrację i obniża poziom stresu. Magnesia to woda z wyjątkowo dużą zawartością magnezu: w 1 l znajduje się około 170 mg tego minerału

2. Dobra na regenerację po treningu

Potas korzystnie wpływa na mięśnie, likwidując ich skurcze. Dobrze, by woda zawierała również wodorowęglany. Nasz typ: Staropolanka.

3. Dobra na co dzień

Woda źródlana ma obniżoną zawartość minerałów w 1 l (do 500 mg) i składem jest zbliżona do wody przegotowanej. Możesz ją pić bez ograniczeń. Nasz typ: Żywiec.

4. Dobra na nadciśnienie

Orzeszki, chipsy i fast foody bogate w sól sprzyjają nadciśnieniu tętniczemu. Woda powinna zawierać wapń i potas, które regulują ciśnienie, ale mieć mało sodu. Nasz typ: Dobrawa.

5. Dobra na słabe kości

Wapń to podstawowy minerał naszych kości. Pij wodę zwłaszcza wtedy, gdy jesz mało nabiału. Nie pij, jeśli chorujesz na kamicę nerkową. Nasz typ: Muszynianka.

MH 08/14