Twoje jądra - zadbaj o klejnoty rodzinne

W rezultacie, gdy coś zaczyna nam dolegać, jesteśmy kompletnie bezradni, nie wiemy, co robić, dokąd pójść i od razu układamy sobie w głowie najgorsze scenariusze, w oparciu o strzępki informacji o raku prostaty, raku jąder, kile etc. ... Zwykle niepotrzebnie. Oto, co może Ci się przytrafić tam, gdzie wzrok nie sięga.

Gdy boli Cię jądro, postaraj się w ciągu 6 godzin dotrzeć do lekarza. Odwlekanie wizyty grozi bezpłodnością.

Czujesz ostry, gwałtowny ból w mosznie, czasami promieniujący aż na pachwinę

Czas reakcji: Maksymalnie 12 godzin.

Przyczyna: O ile właśnie nie przechodzisz przez najeżony ostrymi prętami parkan, może to być skręt jądra. Polega to na tym, że Twoje jądro, które w pewnym sensie jest zawieszone na nasieniowodzie, obraca się dookoła własnej osi, skręcając przy tym nasieniowód, odcinając nie tylko dopływ nasienia, ale i krwi do jądra.

Akcja: Jak najprędzej idź na ostry dyżur. Im dłużej zwlekasz, tym mniejsze masz szanse na uratowanie jądra. Najlepiej jeśli dotrzesz do szpitala w ciągu 6 godzin. Jądro niedokrwione przez dłużej niż dobę jest zwykle nie do uratowania. Lekarz może dzięki USG szybko zdiagnozować, czy jest to skręt czy coś innego, i "odplącze" jądro. Może też przyszyć je do moszny, żeby się za bardzo nie kręciło w przyszłości.

Moszna boli, ale ból nie jest ostry, lecz tępy i pogłębia się wieczorem

Czas reakcji: Maksymalnie 3 dni.

Przyczyna: Zakładając, że nie jest to narastające podniecenie na myśl o zbliżającej się randce, prawdopodobnie jest to bakteryjne zapalenie kanalików nasiennych - cienkich, poskręcanych spiralnie wężyków odprowadzających nasienie z jąder. Dolegliwość, którą raczej nie należy się chwalić na kolacji u teściowej, bo u młodych mężczyzn najczęściej przyczyną jest zakażenie jedną z chorób przenoszonych drogą płciową, czyli rzeżączką lub chlamydią. U mężczyzn, którzy już się zdążyli "wyszumieć", najprawdopodobniej jest to skutek uboczny zakażenia dróg moczowych.

Jeśli jedno jądro opada Ci niżej niż zwykle, a chcesz kiedyś mieć dzieci, zgłoś się do specjalisty, który zajmuje się leczeniem niepłodności.

Akcja: Nie próbuj tego rozchodzić ani zwalczać aspiryną. Jeżeli dasz bakteriom okazję do rozwoju, może się skończyć poważniejszymi kłopotami, np. bezpłodnością lub przewlekłym bólem, który nie będzie się chciał odczepić całymi latami. Idź do lekarza, który najprawdopodobniej przepisze Ci antybiotyki, które zmniejszą ból i opuchliznę.

Nie oczekuj jednak cudów i nie zniechęcaj się, jeśli ból nie minie po dwóch, trzech dniach (chociaż, na szczęście, zazwyczaj mija...). Czasami - zwłaszcza w przypadku zakażenia chlamydiami - leczenie może się ciągnąć tygodniami.

Twoja partnerka też będzie musiała się leczyć, żebyście nie wpadli w błędne koło wzajemnych zakażeń. No i w dobrym tonie jest niepodejmowanie nowych wyzwań, zanim się nie wyleczysz.

W mojej spermie widuję różowe smużki, a zamiast tryskać, raczej kapie

Czas reakcji: Maksymalnie dwa tygodnie.

Przyczyna: Gdy infekcja zaczyna się leczyć, powstaje nowa tkanka - coś w rodzaju blizny, która odcina drożność przewodu wytryskowego. To tak, jakby zamknięto nagle dwa pasy na trzypasmowej ulicy. Korki są nieuniknione. Różowe smużki to krew z miejsca infekcji. Ilość nasienia również się zmniejsza. Zamiast połowy łyżki stołowej, kapie sobie powolutku, kropelka po kropelce.

Akcja: Wprawdzie z takim kapanym wytryskiem da się żyć, ale - no cóż - jednak trochę głupio. Na szczęście, problem można rozwiązać chirurgicznie. Zabieg robi się przez cewkę moczową: wprowadzoną tamtędy sondą "zeskrobuje się" bliznę i wszystko wraca do normy. Pierwsze testy nowej drogi dozwolone są po 7-10 dniach.

Moja moszna przypomina mieszek z ołowianymi monetami. Wisi niżej niż zwykle, boli, jest zaczerwieniona i opuchnięta

Czas reakcji: W wolnej chwili.

Przyczyna: Zawory w żyłach jądrowych (nie mylić z bronią jądrową) nie domykają się i krew zaczyna się gromadzić w czymś w rodzaju miniaturowych żylaków. Chociaż nie zawsze boli, nadmiar krwi w mosznie może spowodować podniesienie temperatury jąder, a nie po to natura wyrzuciła je na zewnątrz, żeby się nadmiernie nagrzewały. Zbyt wysoka temperatura osłabia produkcję plemników. Mniej więcej co piąty facet w ciągu życia doczeka się żylaków powrózków nasiennych.

Akcja: Jeżeli zauważysz, że jądro (w 90% przypadków - lewe) opada Ci niżej niż dotychczas, a zależy Ci na dziecku - zgłoś się do urologa, najlepiej takiego, który współpracuje z kliniką leczenia bezpłodności. Zabieg usunięcia żylaków nie jest poważny i już po około 3 tygodniach będziesz mógł wrócić do starań o potomka. U 60% mężczyzn mających kłopoty z płodnością po usunięciu żylaków powrózków nasiennych jakość spermy zdecydowanie rosła.

Jeśli wizja bezpłodności Cię nie przeraża (chociaż dobrze się zastanów, czy na pewno za parę lat nie zapragniesz pograć w piłkę z kimś bardzo podobnym do Ciebie), możesz zlekceważyć te objawy. Oczywiście, o ile nie boli. Wybór należy do Ciebie.

Jeśli Twój najlepszy przyjaciel zawiódł Cię wieczorem, spróbuj seksu o 7 rano. Wtedy poziom testosteronu jest najwyższy.

Boli mnie prawie wszystko poniżej pasa: jądra, penis, pachwiny, podbrzusze; ból nasila się, gdy sikam albo mam wytrysk

Czas reakcji: Im szybciej, tym krócej będziesz się męczył.

Przyczyna: Zespół przewlekłego bólu miednicy najczęściej jest spowodowany stanem zapalnym prostaty, ale może też mieć wiele innych przyczyn, nawet tak banalnych, jak uraz albo... zbyt intensywne badanie jąder. Dotyczy najczęściej mężczyzn w wieku 25-45 lat i - jak twierdzą lekarze - zdarza się coraz częściej.

Akcja: Wizyta u urologa. Od tego zacznij, ale licz się z tym, że będziesz też musiał trafić do neurologa. Dwóm trzecim pacjentów pomaga kuracja antybiotykowa, ale może też być konieczne podanie leków przeciwbólowych, blokujących przepływ sygnałów nerwowych z dna miednicy, oraz ćwiczenia rozluźniające mięśnie tej okolicy.

Możesz też spróbować pomóc sobie na własną rękę, biorąc gorące kąpiele, unikając alkoholu i ostrych przypraw oraz kawy. Jeżeli ból jest naprawdę dokuczliwy, a Ty musisz dużo siedzieć, poszukaj specjalnych poduszek w kształcie opony. Też pomogą.

Mam 25 lat, jestem zdrowy i sprawny fizycznie, z jednym wyjątkiem. Mam kłopoty z erekcją

Czas reakcji: Im prędzej, tym krócej będziesz się martwił.

Przyczyna: Jak wyliczają seksuolodzy, mniej więcej 20-25 % przypadków problemów ze wzwodem ma podłoże psychologiczne. I przyczyną może tu być właściwie wszystko - od kłótni z partnerką, przez złe doświadczenia, aż po lęk przed niesprawdzeniem się jako kochanek. Np. może być tak, że jednego wieczoru wypiłeś zbyt dużo i się nie udało. Nic strasznego, to się zdarza, ale następnym razem tak bardzo chcesz udowodnić, iż jednak jesteś chłop na schwał, że problem się powtarza. Po prostu za bardzo Ci zależy.

Akcja: Jeśli kilka razy z rzędu się nie udało, lepiej zgłoś się do seksuologa: jak łatwo policzyć, najczęściej przyczyny zaburzeń erekcji są po stronie organicznej, a wówczas skuteczne są leki. Jeśli jednak lekarz wykluczy podłoże organiczne, możesz spróbować samopomocy: postaraj się uwieść ją raniutko, oferując zamiast romantycznej kolacji romantyczne śniadanie. Poziom testosteronu jest najwyższy w okolicach siódmej rano - a to właśnie hormon, który odpowiada za poziom Twojego podniecenia. Wtedy też jesteś "najtwardszy".

...ale musisz pamietać, że tak naprawdę liczy się czas, w którym dotrzesz do lekarza i dasz się przebadać. Trzy opisane poniżej rodzaje nowotworów to nie wyrok, pod warunkiem że zostaną odpowiednio szybko wykryte i bez zbędnej zwłoki poddasz się leczeniu.

1. Rak jąder

Komu grozi: Aż 90% przypadków raka jąder przytrafia się facetom w wieku od 20 do 54 lat. Nieco bardziej narażeni na zachorowanie są ci, którzy w dzieciństwie mieli niezstąpione jądro. Na szczęście, nowotwór jąder jest rzadki - stanowi niecałe 2% wszystkich nowotworów u mężczyzn.

Twoje szanse: 96% chorych z rozpoznanym rakiem jądra przeżywa ponad 5 lat, co uznaje się za wyleczenie. Jeżeli wystąpiły przerzuty za węzły chłonne, szanse przeżycia spadają do 70%.

Objawy: Twarde guzki lub grudki na jądrze lub jakakolwiek zmiana kształtu, rozmiaru albo konsystencji odkryte podczas comiesięcznego samobadania. Ból w jądrach.

Leczenie: Podstawowym leczeniem jest amputacja jądra, chemioterapia i radioterapia. Usunięte jądro zastępuje się protezą. Nikt, kto nie wie, nie domyśli się, że coś usunięto.

Komu grozi: Ponad 65% przypadków tego nowotworu dotyka mężczyzn powyżej 65. roku życia. Raczej więc nie grozi Ci w tej chwili, ale pamiętaj, że pozostałe 35% to ludzie młodsi. W sumie, według statystyk, jeden na 14 facetów w życiu będzie się musiał zmierzyć z tą chorobą.

Twoje szanse: Około 90% przypadków jest diagnozowanych na tyle wcześnie, że jeszcze dużo można wskórać. Rozpoznany wcześnie jest uleczalny w 100 procentach.

Objawy: Po 40. roku życia powinieneś raz w roku oznaczać sobie PSA. Poziom PSA nie powinien przekraczać 4 ng/ml krwi. Jeśli jest wyższy, potrzebne będą dalsze badania.

Leczenie: W przypadku łagodnego rozrostu pozostaje uważna obserwacja. Złośliwe raki usuwa się, zwalcza chemioterapią i naświetleniami.

3. Rak penisa

Komu grozi: Około 75% przypadków raka penisa dotyka mężczyzn w wieku emerytalnym, czyli po 65. roku życia. Mieszkańcy Europy i USA są mniej narażeni na ten nowotwór niż Afrykanie i Hindusi.

Twoje szanse: W Polsce (i w ogóle w Europie) przypadki są tak rzadkie, że trudno mówić o statystycznych szansach. Wiadomo tylko, że im bardziej ograniczone jest ognisko, tym lepiej.

Objawy: Może ich być wiele. Bezbolesne wrzody, czerwone plamki albo narośla na penisie. Łuszcząca się skóra i ciemnobrązowe plamy.

Leczenie: Niestety, podobnie jak w przypadku jądra, potrzebna jest interwencja chirurgiczna. Jeśli zmiana jest mała, wystarczy wyciąć fragment, jeśli duża - w grę wchodzi amputacja.

Weź zdrowie we własne ręce i co miesiąc sam zbadaj sobie jądra. Możesz to zrobić podczas kąpieli, kiedy i tak nie masz nic ważniejszego do roboty.

rys. Maciej Glinka

1. Lekko unieś worek mosznowy dłonią, wyczuj i zapamiętaj kształt oraz wagę swoich jąder.

2. Obracając je między kciukiem a palcami, uciskaj delikatnie, szukając obrzmień, guzków i zgrubień. Tylko pamiętaj: delikatnie!

3. Pamiętaj: każde jądro jest połączone z najądrzem doprowadzającym spermę do członka. Nie wpadaj w panikę, jeśli je wyczujesz - to normalne.

Akcja: Jeżeli wyczujesz jakiekolwiek zmiany, pokaż to urologowi. Lepiej dmuchać na zimne.

MH 06/2008