Otyłość i nadwaga: realny problem Polaków

Od dawna wiemy, że BMI (stosunek masy ciała do wzrostu) nie jest dobrym wyznacznikiem otyłości, ponieważ taki sam indeks będą mieć mężczyzna bardzo umięśniony, jak i cierpiący na solidną nadwagę. Na upartego można więc umniejszać znaczenie alarmujących statystyk, według których połowa (49,55% – dane z badania TGI firmy MillwardBrown; GUS z kolei podaje 53,3% za 2014 rok) rodaków cierpi na nadwagę lub otyłość.

Wystarczy jednak rzut oka na bałtycką plażę, żeby zorientować się, że tych mięśniaków nie ma zbyt wielu. Królują na niej za to niepodzielnie właściciele piwnych brzuchów różnych rozmiarów. To jednak nie wszystko – na zewnątrz nie widać tych, którzy borykają się z otyłością olbrzymią, czyli ich BMI jest wyższe od 40. Według danych Fundacji Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA jest ich w Polsce aż 1,5 miliona. Osoby te, z powodu zagrożenia zdrowia albo życia, kwalifi kują się do zabiegów operacyjnych, których wykonuje się rocznie zaledwie około dwóch tysięcy.

W MH od lat staramy się powstrzymać tę epidemię i - uwierz - naprawdę nie chodzi nam o to, żebyś mógł chwalić się sześciopakiem na Instagramie. Naszym głównym celem jest to, abyś był zdrowy i jak najdłużej prowadził ciekawe, aktywne życie. Dlatego chcemy Ci kolejny raz uświadomić rangę problemu. Światowe statystyki pokazują, że chociaż procent cierpiących na nadwagę i otyłość jest między płciami mniej więcej równy, to kobiety częściej niż mężczyźni starają się z nimi walczyć. Być może wynika to z ciążącej na nich większej presji, by dobrze wyglądać, a może po prostu jest z tym jak z chodzeniem do lekarza – faceci zbyt często wybierają się do niego jedynie w ostateczności, kiedy wiedzą, że jest naprawdę źle. 

Powiedzmy więc wprost, bez ogródek: ten moment już nadszedł. Niby wszyscy wiemy, że kilka dodatkowych kilogramów w okolicy pasa szkodzi, ale rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, jak wiele schorzeń jest związanych z otyłością. Profesor Jennifer Ligibel, zajmująca się badaniami nad nowotworami, naukowiec z uniwersytetu Harvarda, szacuje, że w ciągu 15 lat otyłość

prześcignie palenie jako główną przyczynę śmierci na Zachodzie. Polski Instytut Żywności i Żywienia ocenia, że jest ona obecnie największym zagrożeniem dla zdrowia publicznego w Polsce i na świecie. Zapytasz, po co te mocne słowa, skoro tak naprawdę chodzi tylko o kilka nadprogramowych kilogramów. Już tłumaczymy.

Zacznijmy od dział mniejszego kalibru – otyli na schodach łapią zadyszkę już w okolicach pierwszego piętra, ponieważ przez wewnętrzny tłuszcz płuca nie są w stanie wystarczająco się rozszerzać i do krwi trafi a mniej tlenu. Dlatego szybciej się męczą i wolniej regenerują. Rano budzą się jak po szychcie w kopalni, bo płuca pracują gorzej także w nocy (gorzej śpią również wszyscy dookoła, ponieważ z nadwagą często wiąże się chrapanie). Przez wewnętrzny tłuszcz w skórę dostają także wątroba (powiększenie, a nawet marskość) oraz trzustka (zapalenie). W pakiecie mogą także dojść kamienie żółciowe. Dodatkowe kilogramy obciążają kręgosłup (jakby ten nie miał wystarczająco pod górę z powodu tego, że większą część dnia spędzamy na siedząco).

W kość, z powodu wystającego brzucha, dostaje zwłaszcza odcinek lędźwiowo- krzyżowy. Łatwo nie mają także stawy – przez dużą masę ciała szybciej ścierają się chrząstki. Koło 30-tki jeszcze tego nie czujesz, ale gwarantujemy, że dwadzieścia lat później nie będzie już tak lekko. Duża masa utrudnia odpływ krwi z nóg, co przyczynia się do powstawania żylaków. Ryzyko ich pojawienia się dodatkowo rośnie, ponieważ serce jest przeciążone obsługiwaniem niepotrzebnej tkanki tłuszczowej. No i jeśli już jesteśmy przy sercu – skoro ma więcej roboty, na dodatek w ciężkich warunkach, bo pracę utrudnia mu wewnętrzny tłuszcz, z czasem pojawiają się w nim zmiany zwyrodnieniowe, może też rozwinąć się choroba niedokrwienna. 

Masz już dość? W takim razie będziemy się streszczać: powodowane przez otyłość nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko wylewu krwi i udaru mózgu, w jelicie mogą pojawić się stany zapalne prowadzące do zmian nowotoworowych, no i nie zapominajmy o coraz częściej występującej cukrzycy. Uff f, dość. Postraszyliśmy, owszem, i to solidnie, chociaż normalnie raczej tego nie robimy. Zrobiliśmy wyjątek po to, byś spojrzał w lustro i uczciwie (przed sobą!) ocenił, czy problem jest, czy go nie ma. A potem po męsku, konsekwentnie i do samego końca, zabrał się do jego rozwiązania.

My w MH pomożemy Ci, na ile potrafimy, ale nie mamy złudzeń: plaga otyłości jest problemem na tyle poważnym, że do wywołania zmiany zauważalnej w skali kraju potrzebna jest współpraca dziennikarzy, lekarzy, dietetyków, polityków i specjalistów od kampanii społecznych, którzy dobitnie uświadomią ludziom, że trzeba wreszcie przestać zamykać oczy na ten problem i wziąć się do roboty. Inaczej koszty poniesiemy wszyscy.