Otyłość brzuszna: czym grozi i jak z nią walczyć?

Wystający znad paska brzuch świadczy nie tylko o tym, że masz grubszą warstwę tłuszczową pod skórą. Tłuszcz obrasta również Twoje narządy wewnętrzne, a po przekroczeniu pewnej wartości krytycznej sam zaczyna działać niemal jak nowy narząd. Tkanka tłuszczowa zgromadzona w tym miejscu zaczyna wydzielać substancje, które mogą spowodować wiele chorób, w tym trzy najgroźniejsze, prowadzące do zawału - miażdżycę, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzycę typu II.

1. Realne zagrożenie

My, faceci, mamy skłonność do lekceważenia ryzyka. Potrafimy nie zwracać uwagi na ograniczenia prędkości, chociaż wiemy, że co roku w wypadkach drogowych w Polsce ginie prawie 6000 osób. Potrafimy, choć żaden to powód do chwały, palić paczkę dziennie, chociaż na tej paczce za każdym razem czytamy, że możemy od tego umrzeć, zachorować, a nawet, o zgrozo! stracić zdolność do erekcji. Potrafimy też, choć rzadziej, powiedzieć swojej kobiecie, że śmieci wyrzucimy jutro, chociaż znamy konsekwencje.

Skoro więc zwykle lekceważymy ryzyko ewidentne, takiego, które nie jest oczywiste, najczęściej nie zauważamy w ogóle. Jak mówi prof. Krzysztof Strojek ze Śląskiej Akademii Medycznej na łamach "Pulsu Medycyny": "Ani cukrzyca typu II, ani dyslipidemia, ani nadciśnienie nie dają żadnych objawów. Pacjentowi wydaje się zatem, że jest zupełnie zdrowy, podczas gdy tyka mu zegar prowadzący do miażdżycy i w efekcie do zawału".

Brzucha wystającego znad paska nie sposób jednak nie zauważyć. A to właśnie bęben jest doskonałym wskaźnikiem, że w Twoim organizmie dzieje się coś złego.

2. Gruby = niezdrowy

Badania IDEA (International Day of Evaluation of Abdominal Obesity) objęły ponad 180 tysięcy pacjentów, u których sprawdzano m.in. korelację między występowaniem tzw. chorób cywilizacyjnych a otyłością brzuszną. I okazało się, że istnieje bardzo silna zależność między obwodem w pasie a ryzykiem wystąpienia cukrzycy i zawału.

Najgorsze jest to, że ludzi z otyłością brzuszną jest z roku na rok coraz więcej . To znaczy, że nawet jeśli dziś jesteś szczupły i bez problemu wbiegasz na trzecie piętro, za kilka lat możesz się zmienić w grubaska, który sapie nawet na ruchomych schodach. Grubaska, który musi sobie kilka razy dziennie kontrolować poziom cukru, który ma kłopoty z erekcją, musi brać codziennie masę tabletek i stale boi się zawału. Ponura perspektywa.

3. Jest o co powalczyć

Na szczęście, walka o kondycję za dziesięć lat wcale nie musi być katorgą. Wystarczy , że będziesz robił to, co lubisz. Bo prawdopodobnie lubisz dobrze zjeść, popływać, tańczyć, iść na siłownię i pograć z kolegami, prawda? My podpowiemy Ci tylko, które z aktywności bardziej niż inne sprzyjają uniknięciu bębna za pasem, a jeśli już się go dorobiłeś, bo kilka ostatnich lat przespałeś za biurkiem, pomożemy Ci pozbyć się zbędnego balastu.

Ratownik medyczny, przyjeżdżający na miejsce katastrofy, przede wszystkim musi dokonać selekcji, czyli wyznaczyć, którzy ranni muszą być ratowani w pierwszej kolejności, a którzy mogą jeszcze poczekać. Ty też musisz zrobić coś podobnego.

Jeżeli jesteś gruby, zamiast myśleć o sylwetce modela, najpierw skup się na tym, żeby wrócić do zdrowia. Już 5% utraty wagi ciała daje istotne korzyści zdrowotne. Co więcej, wieloletnie doświadczenia amerykańskich lekarzy są jednoznaczne: lepiej stracić mniej kilogramów, ale utrzymać spadek wagi przez dłuższy czas, niż na gwałt zrzucić nawet kilkadziesiąt kilo, by potem szybko wrócić do złych nawyków.

Zasada zrzucania wagi jest banalnie prosta: musisz spalać więcej kalorii, niż ich dostarczasz organizmowi z pożywieniem. Logika podpowiada więc, że najskuteczniejszym sposobem jest zmniejszenie liczby kalorii dostarczanych i zwiększenie liczby spalanych. Nie stawiaj sobie jednak poprzeczki za wysoko.

Amerykański National Heart Lung and Blood Institute zaleca, by stawiać sobie cele efektywne, czyli takie, które spełniają trzy warunki. Muszą być: konkretne, osiągalne i dopuszczać błąd. Jak sformułować taki cel? "Muszę więcej się ruszać". Brzmi pięknie, ale co to właściwie oznacza? "Będę biegał codziennie 5 km". To bardzo konkretny cel. Ale czy osiągalny, skoro dopiero zaczynasz? "Będę spacerował codziennie przez godzinę " - jest już bardziej osiągalne, ale czy na pewno uda Ci się CODZIENNIE wyjść na spacer? A jeśli będzie padało?

Dlatego lepiej jest postawić sobie cel: "Będę spacerował godzinę pięć razy w tygodniu". To cel konkretny, osiągalny, ma odpowiedni margines błędu.

5. Małe kroki - widoczne rezultaty

Nie myśl, że robienie brzuszków pomoże Ci zrzucić brzuch. Owszem, brzuszki wzmocnią mięśnie brzucha, ale żeby spalać więcej tłuszczu, skup się na ćwiczeniach, przy których Twoje tętno oscyluje wokół 65% maksymalnego. Bardzo skuteczne jest bieganie - w dziale Fitness: Trening aerobowy znajdziesz kilka artykułów ze wskazówkami, jak zacząć.

Warto też zacząć ćwiczyć siłowo, bo trening z ciężarami zdecydowanie przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej. Jeśli będziesz ćwiczył pięć razy w tygodniu, choćby umiarkowanie, czyli ok. 45-60 min, po bębnie zostanie tylko echo.

6. Nie lubisz ćwiczyć? Nie musisz.

Żeby zrzucić wagę, nie musisz koniecznie wykupywać karnetu na siłownię, pływalnię czy kupować butów do biegania. Aktywność fizyczna to także praca. A nawet przede wszystkim. Oto lista codziennych prac, które zapewniają mniej więcej taką samą dawkę wysiłku (spalisz ok. 300 kcal - równowartość sporego kotleta) jak godzina gry w siatkę.

• Garaż. Umycie i nawoskowanie samochodu przez około 45-60 minut.

Bonus: zaoszczędzisz 20 zł na myjni i w końcu będziesz miał naprawdę czystą furę.

• Zakupy. Jeżeli masz do sklepu mniej więcej 1,5 km, zamiast jechać autem, przejdź się. Masz na to 30 minut w obie strony.

Bonus: nikt nie zajmie Ci miejsca parkingowego pod domem.

• Okna. Mycie okien albo podłóg przez godzinę.

Bonus: żona (dziewczyna) to doceni. Nie masz nikogo? Z czystymi oknami i podłogą łatwiej ją znajdziesz.

• Działka/ogród. Kopanie grządek, plewienie. Ok. 45 min.

Bonus: pomidory lepiej Ci urosną. I likopen.

• Podwórko. Grabienie liści przez pół godziny.

Bonus: łatwiej Ci będzie potem odśnieżać.

• Chodnik przed domem. Kwadrans szuflowania wystarczy, żeby się zmęczyć.

Bonus: zapunktujesz u sąsiadów i unikniesz kłopotów, w razie gdyby ktoś skręcił nogę pod Twoim domem.

• Zamiast windy. Kwadrans wchodzenia po schodach.

Bonus: nie utkniesz między piętrami w najmniej oczekiwanym momencie.

MH 09/2008