Jak powstrzymać starzenie się?

Nie tylko kobiety spoglądają w lustro i szukają pierwszych oznak starości. Robią to nawet tacy twardziele, jak LeBron James, który żartuje na Twitterze, że marzy o powrocie do czasów, gdy linia jego włosów przebiegała bliżej brwi.

Na hasło „botoks dla mężczyzn” Google wyrzuca blisko ćwierć miliona wyników. No cóż, nie każdy starzeje się z taką klasą, jak Jan Nowicki. Jednak tak naprawdę liczy się nie to, jak pobrużdżone są nasze twarze, tylko w jakim stanie są nasze serca, płuca czy mózgi.

Niby żyjemy dłużej niż kiedykolwiek w historii, ale czas, w którym zdrowie pozwala nam cieszyć się życiem, wcale nie jest imponujący. Na szczęście najnowsze odkrycia medyczne pozwalają wierzyć, że nawet jeśli nie można cofnąć czasu, to da się spowolnić jego bieg. Zobacz, jak tego dokonać.

1. Mózg

Uszkodzenie. Mnóstwo komórek mózgowych niestety nie przetrwa szalonych lat dwudziestych – studiów, imprez itp. Nadmiar alkoholu nie jest jednak jedynym problemem. Z badań opublikowanych w czasopiśmie naukowym „Proceedings of the National Acadeamy of Science” wynika, że po 25. roku życia ludzki mózg zaczyna powoli się kurczyć.

A razem z nim zmniejszają się zdolności umysłowe, ponieważ biała substancja mózgu staje się coraz mniej efektywna w przewodzeniu substancji nerwowych. Efekt: stopniowo pogarsza się pamięć krótkotrwała.

Antidotum. Jeśli chcesz pomóc mózgowi wrócić do formy, zajmij się kuglarstwem. Brytyjskie badanie z 2009 r. dowodzi, że ludzie, którzy przez 6 tygodni ćwiczyli żonglowanie, poprawili strukturalną integralność białej materii mózgu. Nie miało znaczenia, czy upuszczali piłeczki – chodziło o czas spędzony na treningu, a nie finalną biegłość.

Powód? Naukowcy twierdzą, że ćwiczenie nowych umiejętności może wspomagać tworzenie się mieliny – substancji poprawiającej przewodzenie impulsów nerwowych. Zacznij jak uczestnicy eksperymentu – od trzech piłeczek. Autorzy badania twierdzą, że podobny efekt przyniosą również łucznictwo, dart czy kręgle.

2. Płuca

Uszkodzenie. Szczyt możliwości płuc przypada około 25. roku życia; 10 lat później starzenie wrzuca wyższy bieg powodujący różnicę, którą zaczynasz czuć przeważnie po czterdziestce (nawet jeśli w życiu nie wypaliłeś ani jednego papierosa).

Pęcherzyki płucne, odpowiedzialne za transport tlenu i odprowadzanie dwutlenku węgla, kurczą się i mają coraz mniejszą powierzchnię – twierdzą naukowcy z Georgetown University. Efekt: utrudnione oddychanie i mniejsza wydolność podczas wysiłku.

Antidotum. Z badania opublikowanego w 2010 roku w czasopiśmie naukowym „Journal of the American College of Nutrition” wynika, że u ludzi, którzy codziennie jedli dwie porcje niskotłuszczowego nabiału (np. mleka, jogurtu, serka wiejskiego), stwierdzono mniej związanych z wiekiem zmian w płucach.

Naukowcy uważają, że to zasługa witaminy D, o którą często wzbogaca się nabiał. Znaczenie ma też zawarta w mleku witamina A, która wspomaga produkcję tkanki płucnej. Jeśli nie przepadasz za nabiałem, jedz tłuste, morskie ryby, które są najbogatszym naturalnym źródłem witaminy D, i jak najwięcej przebywaj na słońcu, a wtedy organizm będzie produkował ją sam.

3. Kod DNA

Uszkodzenie. Z wiekiem kurczą się telomery, czyli końcowe fragmenty chromosomów, chroniące je przed mutacjami podczas podziałów komórek. Gdy przekraczają krytyczną wartość i stają się za krótkie, komórka traci zdolność podziału i zaczyna się degenerować. W tym samym czasie moc zaczynają tracić mitochondria – komórkowe elektrownie produkujące energię.

Antidotum. Naukowcy z University of Texas zdołali odwrócić proces starzenia się u gryzoni, przez odtworzenie skróconych telomerów. Ich DNA miało mniej uszkodzeń, mitochondria stały się bardziej efektywne, a organy zdrowsze. Potrzebne są kolejne badania, ale naukowcy twierdzą, że podobne efekty można osiągnąć u ludzi.

Nie musisz czekać na efekty ich pracy – ostatnie badania University of California wykazują, że w organizmach ludzi regularnie medytujących przez okres 3 miesięcy znajdowało się więcej telomerazy – enzymu przedłużającego życie telomerów.

Przygodę z medytacją zacznij od 10-minutowej sesji przed śniadaniem. Usiądź wygodnie, wyprostowany i rozluźniony, a potem skoncentruj się na oddechu, na nozdrzach i ruchu przepony (brzucha pod pępkiem). Licz każdy wydech, od 1 do 10, a potem zacznij od nowa kolejną dziesiątkę.

4. Serce

Uszkodzenie. Od mniej więcej czterdziestki elastyna – elastyczne białko występujące w aortach serca – jest stopniowo zastępowane kolagenem – białkiem bardziej włóknistym i sztywniejszym. W efekcie serce staje się po prostu mniej efektywne i nie jest w stanie pompować tyle krwi, co dawniej.

Mniej więcej w tym wieku organizm zaczyna zastępować miocyty, strukturalne elementy tkanki mięśniowej, tkanką bliznowatą. Efekt jest taki, że zmniejsza się serce, które musi pracować ciężej, co powoduje wzrost ryzyka zawału serca.

Antidotum. Każda minuta spędzona na bieżni pomaga Ci zatrzymać nieubłagany upływ czasu, ponieważ ćwiczenia aerobowe pomagają zachować elastyczność serca i arterii, a także spowalniają tętno spoczynkowe. Trening interwałowy pomoże Ci zwiększyć wydolność i spalić tłuszcz, ale stałe tempo jest najlepsze z punktu widzenia systemu krwionośnego.

W „International Journal of Cardiology” opublikowano badanie, w czasie którego mężczyźni trzy razy w tygodniu biegali po 30 minut. Okazało się, że pozwoliło im to odzyskać elastyczność naczyń krwionośnych i poprawić przepływ krwi.

5. Kości

Uszkodzenie. Skóra wciąż może być gładka, ale w środku kości już zaczynają kruszeć. Naukowcy z Mayo Clinic odkryli ostatnio, że grubość beleczek kostnych, z których zbudowana jest gąbczasta tkanka kostna, u mężczyzn zmniejsza się o prawie 30% między 24. a 48. rokiem życia.

Potem, około 65. roku życia, proces degeneracji przyspiesza, bo kości zaczynają tracić swoją zwartą strukturę i pojawia się problem ich zwapnienia.

Antidotum. Jednym z najlepszych sposobów na zachowanie masy kości i zachowanie ich wytrzymałości są suszone śliwki. Badania prowadzone przez dra Bahrama Arjmandi z Mayo Clinic wykazały, że mężczyźni, którzy włączyli do swojej diety te owoce, poprawili gęstość kości o 11%.

„Suszone śliwki zawierają unikalne polifenole, związki o właściwościach przeciwutleniających, które pomagają przeciwdziałać osteoporozie. Podwyższają też poziom magnezu w kościach” – mówi naukowiec. A wysoki poziom tego minerału oznacza mocne kości.

Jedz trzy suszone śliwki dziennie (możesz np. wkroić je do muesli czy owsianki). Dr Arjmandi radzi, by dołożyć do tego 2 jabłka albo trochę świeżych jagód, które również pomagają wzmocnić kości, zmniejszając ilość wapnia traconego wraz z moczem.

6. Skóra

Uszkodzenie. Zmarszczki i obwisła skóra to nie tylko damska przypadłość. Jeśli należysz do facetów uważających, że z bruzd na ich twarzy powinno dać się wyczytać całą historię ich życia, szanujemy Twój wybór.

Szanujemy go jednak również wtedy, jeśli wolisz stanowić zagadkę i chciałbyś zatrzeć ślady, pozbywając się zmarszczek i obwisłej skóry.

Antidotum. Skutecznie zrobisz to, wybierając zabieg radiofrekwencji. Polega on na podgrzewaniu falami radiowymi tkanki podskórnej, co pobudza produkcję kolagenu. Badania Johns Hopkins Hospital wskazują, że u 80% pacjentów radiofrekwencja przyniosła poprawę.

Zabieg można połączyć z użyciem lasera, co podnosi jego skuteczność. Jednorazowa sesja daje efekt na lata. Upewnij się tylko, że lekarz, który wykonuje zabieg, ma solidne doświadczenie.  

MH 05/13