Inteligencja: co to jest i jak to ćwiczyć?

Warto być inteligentnym

Definicji inteligencji jest bardzo dużo. Są wśród nich nawet takie zabawne, jak ta: „Inteligencja to jest to, co mierzą testy na inteligencję”. Jednak wszyscy zgadzają się, że jest to właściwość, którą każdy by chciał mieć w stopniu wysokim, bo przydaje się w życiu. Istnieją nawet naukowe dowody.

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Edynburgu w lutym tego roku wykazały, że ludzie obdarzeni wysokim IQ żyją dłużej, są zdrowsi i– co pewnie niektórych zaskoczy – są na ogół wyżsi od tych mniej inteligentnych.

„Ludzie z wysokim IQ uczą się szybciej, unikają ryzykownych działań, a także lepiej rozumieją związek pomiędzy zdrowiem a unikaniem szkodliwych nawyków – tłumaczy dr James Thompson z Middlesex Hospital w Londynie.– Inteligentni mają nawet szybszy czas reakcji, co sprzyja unikaniu wypadków”.

Co to jest wysokie IQ?

Szaleństwo testów na inteligencję rozpoczęło się w XX wieku i od tej pory stworzono ich całe mnóstwo. Zasada jest taka, że mają one badać umiejętność kojarzenia faktów, wyciągania wniosków, rozwiązywania zadań i w minimalnym stopniu odwoływać się do posiadanej wiedzy.

Konstruowane są w taki sposób, że przeciętny wynik w danej populacji wynosi ok. 100 punktów. 50% ludzi mieści się w przedziale od 90 do 110 punktów. Kryterium przyjęcia do MENSY stanowi wynik osiągany przez 2% populacji, czyli ok. 140 punktów. Testy zrobiły zawrotną karierę zwłaszcza w USA. Posługiwano się nimi podczas rekrutacji na studia, do wojska i do administracji państwowej.

Na podstawie ich wyników decydowano, kto może się osiedlić w USA. W latach 20. XX wieku dokonano sterylizacji kilkudziesięciu tysięcy osób, które w wyniku testów uznano za ograniczone umysłowo. W latach 60. testy uznano za narzędzie dyskryminacji. Dzisiaj na szczęście o wiele krytyczniej podchodzi się do testów. Uważa się, że do sukcesu życiowego oprócz inteligencji potrzebne są też inne cechy, takie jak motywacja, umiejętność współpracy z innymi, empatia. 

Wszystko jest możliwe

Jednym z optymistów, rzeczników idei, że inteligencję można poprawić jest dr Mark Lythgoe, dyrektor nowo otwartego Biomedical Imaging Centre na University College w Londynie.Ten neurofizjolog, ekspert od ukrwienia mózgu uważa, że dzięki ćwiczeniom umysłowym można stać się mądrzejszym.

„Kiedy zaczynałem swoją karierę, sądzono, że mózg jest niezmienny jak kość – wyjaśnia dr Lythgoe. – Ale kilka ostatnich lat badań pokazało, że wcale tak nie jest. Badania UCL pokazują, że taksówkarzom, którzy musieli opanować skomplikowany układ ulic, wzrosła liczba neuronów w obszarze odpowiedzialnym za pamięć – ich mózgi po prostu urosły”. Lythgoe przekonuje, że powinieneś pracować równie mocno nad głową, co nad mięśniami. Obok znajdziesz wskazówki, jak pracować nad swoimi szarymi komórkami.  

W 5 dni do formy intelektualnej

Oto program przygotowany przez neurofizjologa dra Marka Lythgoe z University College w Londynie.

1. Naucz się na pamięć 10 rzeczy (lub więcej), które masz zrobić w drodze np. do pracy czy siłowni. Spróbuj połączyć w umyśle każdą rzecz z miejscem wykonywania: kupowanie gazety w kiosku, zanoszenie rzeczy do pralni, telefon do domu sprzed kawiarni itd.

2. Gdy zapamiętasz już listę, odpowiedz: – Co następuje po kupieniu gazety? – Co poprzedza telefon do domu? – Drugie zadanie na liście to? – Gdzie na liście jest pralnia? Następnego dnia przygotuj nową listę i zwiększ liczbę punktów do dwudziestu.

3. Spróbuj przemierzyć drogę wokół domu na ślepo (najlepiej z asekuracją). Teraz usiądź na krześle i przemierz ten sam dystans jeszcze raz, ale w głowie. Spróbuj przypomnieć sobie każdy swój ruch. Albo zagraj w taką grę: połóż 12 rzeczy na tacy i zapamiętaj ich położenie. Teraz poproś kogoś, żeby poprzekładał przedmioty. Spójrz znowu na tacę i zgadnij, co zostało zmienione.

4. Rachuj codziennie: podlicz swoje zakupy, zanim jeszcze zrobi to kasjerka; zapamiętuj ceny produktów, szacuj wagę i wartość rzeczy, które brałeś. Utrzymanie umysłu w zwinności i koncentracji za pomocą liczb zwiększy Twoje umiejętności matematyczne.

5. Poszerzaj słownik, naucz się codziennie nowego słówka i często go używaj; spędzaj czas na zabawie w adwokata diabła w każdej możliwej sytuacji. Te ćwiczenia pomagają rozwinąć inteligencję werbalną. 

MH 10/2006