Energy drinki: szkodliwe czy bezpieczne?

1. Kofeina

Co to jest? Substancja stymulująca, działająca na centralny układ nerwowy.

Czy to działa? Tak. Austriackie badania wykazały, że 20 minut po połknięciu tabletki ze 100 mg kofeiny aktywność mózgu zwiększa się znacznie w porównaniu z placebo. Eksperyment przeprowadzony na University of Chicago potwierdza, że 200 mg kofeiny sprawia, iż ludzie czują się dwa razy bardziej ożywieni niż bez kofeiny.

Czy to bezpieczne? Badania na Uniwersytecie Helsińskim wykazały, że trzy filiżanki kawy mogą podnieść ciśnienie o 14 punktów. Jeśli masz niskie ciśnienie – możesz być spokojny, ale jeśli masz nadciśnienie – ogranicz dostawy kofeiny do tych momentów, kiedy dodatkowy kop naprawdę jest Ci potrzebny. I pamiętaj – bezpiecznie jest nie przekraczać dawki 300 mg kofeiny dziennie.

2. Glukoza

Co to jest? Cukier prosty. To właśnie w glukozę Twoje ciało musi zamienić wszystkie węglowodany, zanim odzyska z nich energię. Dostarczając gotową glukozę, odciążasz metabolizm.

Czy to działa? Na krótką metę – jak najbardziej, zwłaszcza jeśli zależy Ci na wydolności fizycznej. „Glukoza nie poprawia zdolności koncentracji i po około pół godzinie od spożycia jej poziom gwałtownie spada, pozostawiając Cię bardziej zmęczonego niż byłeś wcześniej” – wyjaśnia prof. Jim Horne z Loughborough Sleep Research Centre.

Czy to bezpieczne? Owszem, o ile nie chorujesz na cukrzycę i nie przesadzasz z ilością. Jednak pamiętaj, że glukoza to tzw. puste kalorie i w nadmiarze może prowadzić do otyłości. Badania wykazały, że kofeina w połączeniu z 27 g cukru może czasowo zatrzymać procesy spalania tłuszczu.

3.Tauryna

Co to jest? Aminokwas, który m.in. pomaga metabolizować tłuszcze i działa jak neuroprzekaźnik .

Czy to działa? Jeśli chodzi o dodatkową porcję energii to zdania uczonych są podzielone, ze wskazaniem na brak działania stymulującego. Według badań prof. Neila Harrisona z Weill Cornell Medical College, sama tauryna ma działanie wręcz uspokajające, a nie pobudzające.

Czy to bezpieczne? Według raportu opublikowanego w „Pharmacy Today” w 2008 r., ilości tauryny występujące w tych napojach są dużo poniżej progu efektywności – czyli że nie ma się co spodziewać ani jakichś pozytywnych efektów, ani skutków niepożądanych. Raport dotyczy jednak – o czym warto pamiętać – pojedynczych porcji.

4. Inozytol

Co to jest? Czasami nazywany jest również witaminą B8, choć tak naprawdę witaminą nie jest.

Czy to działa? Inozytol ma działanie uspokajające, dlatego jest stosowany w terapii nerwic, fobii i zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. „American Journal of Psychiatry” donosi, że skuteczność inozytolu w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych jest porównywalna z tradycyjnie stosowanymi lekami z grupy SSRI, a jednocześnie nie zauważono żadnych efektów ubocznych. Badania wykazały również, że ma korzystny wpływ na pacjentów z depresją, a doświadczenia in vitro wykazały skuteczność inozytolu w leczeniu niektórych nowotworów.

Czy to bezpieczne? Zupełnie. Inozytol występuje w wielu roślinach, między innymi w owocach, zbożach i orzechach. Np. szklaneczka soku z grejpfruta zawiera 486 mg myoinozytolu.

Czy to wszystko, co znajdziemy w napojach energetycznych?

Oczywiście nie - oprócz podstawowych składników znajdują się jeszcze inne, które w odpowiednich dawkach mogą zadziałać pobudzająco na Twój organizm.

1. Niacyna

Zwana także witaminą B3, witaminą PP lub kwasem nikotynowym. Niedobór tej witaminy może prowadzić do tzw. pelagry – choroby powszechnej w USA na początku XX wieku, ale występującej do dziś. Objawy niedoboru to podrażnienie i mrowienie skóry, biegunka, bóle głowy i rozdrażnienie. Zalecana dawka dzienna dla mężczyzn to 16 mg.

2. Żeń-szeń

Wyciąg z korzenia rośliny Panax ginseng, występującej w Azji. Według niektórych badań, ekstrakt żeńszenia poprawia koncentrację, wzmacnia układ odpornościowy, a nawet może wzmacniać erekcję. Mayo Clinic ostrzega jednak, żeby uważać na żeń-szeń, jeśli się ma cukrzycę, gdyż roślina ta obniża poziom cukru we krwi.

3. Witamina B12 i B12

Witaminy z grupy B są wskazane, zwłaszcza gdy pijesz alkohol lub palisz. Niedobór tych witamin może powodować spadki nastroju i rozregulowanie układu nerwowego. Uzupełnienie niedoboru poprawia zdolność koncentracji. Dzienne zapotrzebowanie: B6 –1,3 mg, B12 – 2,4 μg.

4. Guarana

Ekstrakt nasion Paulinia guarana. Działa podobnie jak kawa, gdyż też zawiera kofeinę. Badania wykazały, że guarana w dawce 200 mg poprawia czas reakcji o ok. 30 milisekund. Guarana działa wolniej, ale za to dłużej od kawy. I, podobnie jak kawa, podnosi ciśnienie krwi.

Składniki energii - powiększamy drobny druk

Większość napojów energetyzujących na polskim rynku ma bardzo podobny skład, ale jednak trochę się różnią. Żebyś nie musiał wczytywać się w maleńki druk na puszkach, oto ściąga:

Adrenaline

• kofeina – 29 mg/100 ml
• cukry – 9,6 g/100 ml
• sód – 0 g/100 ml
• kwas pantotenowy – 0,416 mg
• witamina B6 – 0,5 mg
• witamina B12 – 0,25 μg
• tauryna – b.d.
• guarana – b.d.
• żeń-szeń – b.d.

Burn - wybór MH

• kofeina – 35 mg/100 ml
• cukry – 10,8 g/100 ml sód – 0,1 g/100 ml
• kwas pantotenowy – 2 mg
• niacyna – 8 mg
• witamina B6 – 2 mg
• witamina B12 – 2 μg
• tauryna – 0,4%
• inozytol – 0,01%

Burn ma największą zawartość kofeiny i witamin z grupy B.

N-gine

• kofeina – 32 mg/100 ml
• cukry – 10,8 g/100 ml
• sód – 0,1 g/100 ml
• kwas pantotenowy – 2 mg
• niacyna – 8 mg
• witamina B6 – 2 mg
• witamina B12 – 2 μg
• tauryna – 0,4%

Red Bull

• kofeina – 32 mg/100 ml
• cukry – 13,2 g/100 ml
• sód – <0,1 g/100 ml
• niacyna – 2,7 mg/100
• kwas pantotenowy – 0,9
• mg witamina B6 – 0,3 mg
• witamina B12 – 0,15 μg
• tauryna – 0,4%
• guarana – 0,005%
• inozytol – b.d.

Tiger

• kofeina – 32 mg/100 ml
• cukry – 10,8 g/100 ml
• sód – 0,07 g/100 ml
• niacyna – 8 mg/100 ml
• kwas pantotenowy – 2 mg
• witamina B6 – 2 mg
• witamina B12 – 0,2 μg
• tauryna – 0,4%
• guarana – 0,005%
• inozytol – 0,02%

Nie łącz z alkoholem - sam siebie oszukasz!

Duża zawartość kofeiny w napojach energetycznych sprawia, że wydaje Ci się, iż jesteś sprawniejszy niż jesteś. To nieprawda. Jak donosi "Journal of the American Medical Association", czasy reakcji, zmysł równowagi i zdolność kojarzenia po wypiciu dawki alkoholu z energy drinkiem są dokładnie tak samo upośledzone, jak po tej samej ilości wyłącznie alkoholu. A ciśnienie skacze!

MH 06/2011