Korzystaj póki czas: 18 rzeczy, które wkrótce znikną

1. Ostatnia wieczerza

Najsłynniejszy fresk świata namalowany przez Leonarda da Vinci w mediolańskiej kaplicy w 1490 r. Dziełu śmiertelnie szkodzi kontakt ze zwiedzającymi, którzy uwalniają substancje chemiczne osiadające na malowidle. Nawet genialny Leonardo tego nie przewidział, mądrala jeden. Rezerwacja: www.vivaticket.it

2. Wieża w Pizie

Pewnie, że jeśli coś od samego powstania jest krzywe, to człowiek się przyzwyczaił, ale grawitacja, fizyka i matematyka są nieubłagane. Wieża waży prawie 15 tysięcy ton, odchylona jest od pionu o prawie 5 i pół metra i mimo prób ratowania na wszelkie sposoby ciągle się przechyla. Data runięcia nie jest znana, ale warto się pospieszyć. Są tanie loty z Krakowa i Wrocławia. Sprawdź: www.ryanair.com

3. Fois gras

Organizacje obrony praw zwierząt i grupa posłów europarlamentu zgłosiła wniosek o całkowity zakaz produkcji tego arcydzieła francuskiej kuchni. Nie zajmujemy stanowiska, kto w tym sporze ma rację (a gęsi nikt nie pytał), ale nasze kubeczki smakowe czują się zaniepokojone. Jeżeli nie miałeś dotąd okazji, spróbuj.

4. Palio

Zapierający dech w piersiach konny wyścig rozgrywany od średniowiecza na rynku w Sienie nie podoba się obrońcom zwierząt i politykom. Podobno szkodzi on wizerunkowi Włoch, jakby było coś bardziej szkodzącego wizerunkowi Włoch niż bunga-bunga z udziałem premiera i prostytutek. Koniecznie się wybierz, bo politycy są nieprzewidywalni. Wszędzie. Więcej: www.ilpalio.org

5. Puszcza amazońska

Ulubiony ginący świat wszystkich celebrytów, którzy w obronie Amazonii tańczą, śpiewają, kwestują itp. Wszyscy więc wiedzą, że ginie, ale mało kto wie, że to nie jest show, tylko rzeczywistość.

Z jej pierwotnych zasobów zostało już tylko 25%, a deforestacja przebiega 2 razy szybciej niż 10 lat temu. Skutki dla Ziemi i jej klimatu będą nieobliczalne, nie mówiąc już o urodzie świata. Wybierz się w podróż: www.adventure24.pl

6. Chanel No. 5

Rzadko się zdarza, by perfumy trafiały na listę dziedzictwa światowej kultury, ale te trafiły i powinny tam trafić. I powinno się ich strzec jak źrenicy oka, tym bardziej że nie da się wytłumaczyć komuś później, jak pachniały Chanel No. 5.

Niestety, grupa naukowców przy Komitecie Doradczym UE znalazła w składzie perfum potencjalnie alergizujący składnik i postuluje zakaz ich produkcji. Sprawa się toczy, ponieważ brukselskie młyny mielą powoli, ale skutecznie, więc strach jest. Jeżeli chcesz, by ona pachniała jak Marylin, na wszelki wypadek zrób zapas. Zobacz, gdzie kupisz: www.splendo.pl

7. Żarówki

Najpierw, po unijnym dekrecie, zniknęły setki i mocniejsze, potem poszły siedemdziesiątki piątki, sześćdziesiątki, teraz czterdziestki i słabsze. Żeby nie było, też jesteśmy za ochroną środowiska, też popieramy oszczędności energii, ale trochę nam mija, gdy patrzymy w zimne światło unijnej świetlówki i przypominamy sobie, że do wyrzucenia zepsutej trzeba – ze względu na zawartość rtęci – wezwać, bez mała, straż pożarną.

A tę starą, strasznie nieekologiczną, można było wywalić po prostu do kosza. Na szczęście rozum zawsze na końcu zwycięża i można znaleźć na rynku normalne żarówki z ciepłym, przyjaznym światłem o mocy 100 W i napisem na opakowaniu: „Nie do użytku domowego”.

Zrób zapas, zanim w Brukseli odkryją tę lukę. Na dowód tego, że rozum nie ma narodowości, Niemcy w swoich marketach sprzedają setki jako „Kule grzewcze o wysokiej efektywności” i też przechodzi. To krzepiące. Szukaj w dobrych sklepach.

8. Auta po tuningu

Według przygotowywanej dyrektywy unijnej każdy nowy samochód przez cały swój żywot powinien zachować fabryczną specyfikację i wygląd. Żegnajcie oldtimery i stuningowane cuda, witajcie w świecie urzędników. Czym prędzej kup jakiś zabytek, żeby zdążyć nim się nacieszyć. Albo wybierz się na zlot: www.oldtimery.com

9. Mussenden

Tu zagłada jest wyjątkowo blisko, ponieważ ta irlandzka świątynia została w XVIII wieku zbudowana zbyt blisko brzegu 50-metrowego klifu. A jako że natury nic nie zmoże, przez erozję stoi już nad samą przepaścią i jedyną, podobno, szansą ratunku jest przesunięcie jej w głąb. Więcej: www.discovernorthireland.com

10. Krakatau

To egzotyka połączona z adrenaliną, bo Krakatau jest wulkaniczną wyspą między Sumatrą i Jawą w Indonezji. Wulkan jest czynny i w 1883 roku był bohaterem największej dotychczas zanotowanej katastrofy żywiołowej w dziejach ludzkości.

Wybuchy wulkanu słyszane były z odległości 4325 km, a słup dymu, popiołu i gazów osiągnął 27 km wysokości. Fala uderzeniowa powstała przy eksplozji przemieszczała się z prędkością ponad 1100 km/h i szacuje się, że poziom natężenia dźwięku w odległości 160 km od epicentrum wynosił ponad 180 decybeli.

Zginęło ponad 360 000 ludzi. Od 5 lat Krakatau jest w fazie erupcyjnej, która, gdy dojdzie do wybuchu, na pewno wymaże wyspę z map świata. Nic się nie da zrobić, ale jeszcze można ją (bezpiecznie, chyba) zobaczyć. Rezerwuj: www.krakatautour.com

11. Dziadek z babcią

Jak się ma 20 lat, to człowiek nie ma głowy do takich rzeczy, a potem okazuje się, że już jest za późno. I nigdy się już nie dowiesz, jak się robiło ten sos, który tak Ci smakował w dzieciństwie, nie poznasz przepisu na zdrowotną nalewkę i nie dowiesz się, kto jest na tej starej fotografii. Nie będzie kogo zapytać. Zajrzyj: www.myheritage.pl

12. Altamira

W odkrytej pod koniec XIX wieku jaskini Altamira w Hiszpanii znajduje się ponad 100 m2 rysunków wykonanych przez artystę sprzed 35 tysięcy lat. Wizyta tam (choć niełatwa, bo oddechy turystów doprowadziły malunki do rozkładu i wprowadzono restrykcje) jest metafizycznym przeżyciem z przygód Indiany Jonesa. Sprawdź: www.tixik.net

13. Tabaka

Uprzejmie informujemy, że w Parlamencie Europejskim szykują dyrektywę, która ma wprowadzić drastyczne zmiany i objąć zakazem wszelkie wyroby tytoniowe. Tabaka zostanie zakazana, więc jeżeli chcesz poczuć wiercenie w nosie i kichać na wszystko, masz ostatnią szansę. Kup: www.allegro.pl

14. Wenecja

Tyle lat już tonie i utonąć nie może – powiesz – i nie będziesz miał racji. Naprawdę tonie i jeszcze się przechyla. Pomysł założenia miasta na błotnistej lagunie był nieco karkołomny, ale za to jakie to miasto! Świat bez niej już nie będzie taki sam, ale wygląda na to, że mimo wpompowanych miliardów będzie musiał spróbować. Szukaj lotów: www.bluesky.pl

15. Sfinks w Gizie

Towarzyszy naszej cywilizacji już 40 wieków i jest poważne ryzyko, że ten będzie ostatni. Ba, są naukowcy, którzy twierdzą, że to kwestia najbliższego czasu, a nie wieku, i radzą zakopać go powtórnie w piasku. Już teraz odpadają z niego duże fragmenty, więc to naprawdę może być wycieczka (nomen omen) last minute. Szukaj: www.travelzone.pl

16. Zamki Dolnego Śląska

Żaden region w Polsce nie ma tylu pałaców i zamków, co ten. Ponad 25% naszych zasobów znajduje się właśnie tu. Część odnowiono, ale część niszczeje i bezpowrotnie przepadnie. Żal. Zwiedź: www.dolnyslask.org

17. Duże, kobiece piersi

Doda, Jenna Jameson, Simona Halep, Nicole Eggert, Jennifer Connelly, Demi Moore, Katie Price, Victoria Beckham, Drew Barrymore, Christina Aguillera, Dżoana Krupa – co łączy je wszystkie? Zdradziecko, jak podają tabloidy, pomniejszyły sobie biust, a tego nie robi się prawdziwym fanom.

Najbardziej nas martwi, że epidemia może się rozszerzać, bo wszystkie te panie mają wielki wpływ na dorastające pokolenia nastolatek. Dlatego apelujemy – nie idźcie tą drogą! Możesz sobie przypomnieć znikające piękno: www.najbardziej.com

18. Corrida

Pierwsza corrida odbyła się w 1133 roku, więc tradycja ma już kilka lat. Udało się jej przetrwać tak długo być może dlatego, że nie było obrońców praw zwierząt. Ale się pojawili. Od bieżącego roku nie zobaczymy już corridy w Katalonii, a wcześniej zakazały jej Wyspy Kanaryjskie.

Nie chcemy zajmować stanowiska w sporze, ale żal nam trochę wielowiekowej historii i magicznego widowiska, które inspirowało pisarzy, malarzy i kompozytorów. Kup bilety na corridę w Sewilli: www.worldticketshop.pl 

Co już znikło i nie wróci

Niektórych bardzo żałujemy, innych wcale i krzyżyk na drogę.

1. Mur berliński

156 km betonowych umocnień w środku Europy, które oddzielały wolny, demokratyczny świat od komunistycznej dyktatury. Postawili go towarzysze niemieccy z bratnią pomocą towarzyszy radzieckich w 1961 roku, a data jego zburzenia w 1989 roku została euforycznie zapamiętana jako koniec komuny. Żałować nie ma czego, ale jeśli nie widziałeś na żywo, to już nie zobaczysz. Oby.

2. Wysyłanie widokówek z wakacji

A także odręczne pisanie listów i wysyłanie telegramów przegrały z nowoczesnością: esemesami, ememesami i pocztą elektroniczną. Nadal uważamy, że bywają okazje, w których tylko odręczny list spełnia swoją rolę, ale np. w Kolumbii, nawet gdy już napiszesz list, zalepisz kopertę i nakleisz znaczek, to i tak nie wyślesz, bo nie ma skrzynek pocztowych. Zlikwidowano.

3. Budki telefoniczne

Niby wszyscy już mają komórki (no, w każdym razie wszyscy, których masz w swojej komórce), ale gdy zgubisz komórkę, już nigdzie się nie dodzwonisz. Co my zresztą gadamy – i tak się nie dodzwonisz, bo wszystkie numery miałeś w komórce, którą właśnie zgubiłeś. Pamięć do numerów też znikła.

4. Posągi buddy

W 2001 roku afgańscy talibowie w miejscowości Bramian zaminowali i wysadzili w powietrze 2 posągi Buddy, które stały tam od VI wieku i były wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mimo obietnic i prób odbudowy, wydaje się, że już po dziedzictwie.

5. Telex, czyli dalekopis

Telegraficzny aparat drukujący, służący do przekazywania informacji w postaci alfanumerycznej. Kiedyś szczyt biurowej informatyzacji, dziś historia. Urzędy telekomunikacyjne zrezygnowały z niego w 2007r.

6. Polaroid

Pamiętacie te aparaty, które prawie natychmiast wypuszczały z siebie wywołane, jeszcze trochę wilgotne zdjęcia w białych ramkach? To był szpan! Potem nadeszły cyfrówki i ostatnie zapasy polaroidowych filmów wyprzedano w 2009r.

7. Concorde

Nie chodziło nawet o to, by się nim przelecieć – ceny biletów były zabójcze – ale chociaż zobaczyć na lotnisku, jak ląduje lub wzbija się do lotu. To był majestatyczny widok. Koniec legendy nastąpił w roku 2003.

8. Nagrane kasety magnetofonowe

Jeszcze w niektórych domach znajdziesz kolekcję albumów nagranych firmowo na kasety i stojące rządkiem na regale w meblościance, ale w sklepach już nie uświadczysz. Meblościanek zresztą też nie.

9. Normalna pogoda

Teorie próbujące wyjaśnić te anomalie są różne – najczęstsza to globalne ocieplenie, topnienie lodowców i zmiany klimatyczne – ale, fakt faktem, że pogoda kompletnie zdurniała. Niczego nie da się już racjonalnie przepowiedzieć, dlatego może pogodynki wolą zajmować się bardziej szołbiznesem niż meteorologią.      

MH 01/13