Kilimandżaro zdobywa się nocą

Na własnej skórze - wraz z Jackiem Heliaszem, fotografikiem MH - miałem się przekonać, jak to jest wdrapać się na koronę ośnieżonego wulkanu. Firma Bergson, która objęła generalny patronat nad wyprawą, wsparła nas outdoorowym sprzętem.

Przed odlotem - logistyka i koszty

Organizowanie wyprawy i załatwianie formalności najlepiej powierzyć fachowcom, czyli wyspecjalizowanym klubom górskim, takim jak np. 4Challenge (www.4challenge.org), z którymi ruszyła nasza redakcja. Oczywiście, można załatwiać wszystko na własną rękę, kontaktując się samemu z miejscowymi agencjami w Tanzanii, ale trudno uwierzyć, że po wymianie kilku maili wszystko będzie na miejscu zgodnie z ustaleniami.

Duże biura podróży z kolei złupią Cię niemiłosiernie i zapłacisz jak za zboże podczas suszy. Koszt dwutygodniowej wyprawy nie powinien przekroczyć ok. 11 tys zł od osoby (w tym masz zagwarantowane wszystko, co potrzeba: przelot, wizy, pobyt w Parku Kilimandżaro, tragarzy, przewodników, dojazdy, noclegi, wyżywienie i safari po zdobyciu Kili).

Pokłuty na maksa

Obowiązkowo trzeba zaszczepić się na żółtą gorączkę. Bez tego i wbitej pieczątki do żółtej książeczki szczepień WHO nie ma co się pchać do Kenii i Tanzanii. Na lotnisku mogą poprosić o jej okazanie. Szczepienie na żółtą gorączkę w cenie ok. 180 zł można wykonać w sanepidzie w największych miastach. Wskazane jest zaszczepić się przeciwko tężcowi, durowi brzusznemu, błonicy, żółtaczce( WZW AiB) - koszt ok . 400 zł.

Nie ma szczepionki na malarię, a szkoda, bo zabija ona więcej osób w Afryce niż lwy, krokodyle, hipopotamy i węże razem wzięte. Na malarię, czyli zmorę Czarnego Lądu, polecamy lek o nazwie Malarone. Trzeba go brać codziennie, a kuracja na 2 tygodnie kosztuje 400 zł.

Sprzęt na Kili

Musisz zabrać rzeczy na każdą pogodę: od rzeczy na upalne lato (oddychające koszulki, kapelusz, sandały) do odzieży outdoorowej na ostrą zimę (czapka, rękawiczki, polar, nieprzemakalna kurtka). Bardzo przydają się kijki trekkingowe, które odciążą nogi. Weź 2 pary butów trekkingowych z membraną - lekkie i bardziej wytrzymałe na atak szczytowy. Takie zestawienie sprawdziło się w naszym przypadku. Nie trzeba mieć raków, lin i uprzęży. Awaryjnie możesz dorzucić do plecaka kilka opakowań liofilizowanego jedzenia, gdyby wystąpiły kłopoty żołądkowe po tanzańskim obiedzie na biwaku. Mimo prymitywnych warunków, nikomu z naszej ekipy nic nie było. Pełny wykaz sprzętu znajdziesz na: kilimanjaro.4challenge.org.

Dasz radę!

Wiele osób zastanawia się, czy uda im się wejść, czy nie wymiękną. I już na starcie pacyfikują swoje marzenia - jak ZOMO Kopalnię Wujek. Otóż Kilimandżaro jest idealnym szczytem dla osób, które chcą rozpocząć przygodę z wysokimi górami. Droga na Kili to długi i wyczerpujący trekking, ale każda sprawna osoba jest w stanie pokonać tę górę - przy dużym samozaparciu i wykonywaniu poleceń przewodników. Nie jest łatwo i mitem jest, że się na Kili wbiega, bo choroba wysokościowa daje się we znaki, ale były z nami osoby, które wyruszyły praktycznie "zza biurka", będąc wcześniej tylko w Tatrach, i dały radę.

Pierwsze kroki

Po wylądowaniu w Nairobi i zapłaceniu za wizę 20$ trzeba przemieścić się do Tanzanii - wiza 50$. Międzynarodowa trasa była wąska, jak polska droga 7. kategorii odśnieżania, i dziurawa, jak po ostrzale z moździerza na odcinku 200 kilometrów. Docieramy do miejscowości Moshi - bazy wypadowej większości wypraw. Następnego dnia bus zabiera nas do Machame Gate - jednej z bram parku narodowego Kilimandżaro.

Tarzan w dżungli

Jest nas 11 osób - od doświadczonych wspinaczy do amatorów. Z Machame Gate, na wysokości 1800 m, ruszamy z 22 tragarzami i trójką przewodników, na której czele stoi Tanzańczyk Babuge. To i tak niewielka ekipa, bo napotkani Australijczycy mają dla 3 wspinaczy aż 16 osób obsługi. Karawana od razu się rozciąga w dżungli jak stonoga.

Tragarze ostro ruszają do przodu. My z kolei powoli, bo naczelną zasadą przy wspinaniu się na Kili jest wolne tempo. Mimo duchoty tropikalnego lasu, serce rwie się do przodu, ale kilometry trzeba połykać spokojnie. "Pole, pole" - woła Babuge. To oznacza w suahili "wolniej, wolniej". Spodziewałem się ataku małp i rajskich ptaków siadających na głowie, ale nie było ich wcale - tylko ściana zieleni. Choć chwilami miałem wrażenie, że na jednej ze zwisających lian przeleci zaraz Tarzan.

Po 18 kilometrach dochodzimy do bazy na 3000 m n.p.m. - Machame Camp. Jakie było nasze zdziwienie, gdy okazało się, że czeka na nas ciepła herbata i zupa z zielonych ogórków. To normalne na Kili. Miejscowe agencje prześcigają się w "dogadzaniu" wspinaczom, choć oczywiście dla górskich ortodoksów to patologia. Z drugiej strony, nawet nie można zrezygnować z przewodnika i tragarzy - takie tanzańskie prawo. Płaci się zawsze za pakiet usług, łącznie z przebywaniem w parku. I koniec.

Droga po pożarze

Pobudka o 7 rano. Wita nas piękne słońce. Szczyt błyszczy na tle błękitnego nieba. W języku suahili "Kilimanjaro" znaczy iskrząca się góra. Okazuje się, że kilka słów w suahili przełamuje lody między nami a nieśmiałymi Tanzańczykami. Zwykłe "jumbo!" (wym. dżambo), czyli "cześć!", i już gęba śmieje się im od ucha do ucha. A już "habari gani", czyli "jak się masz", wywołuje euforię. Pytamy o znanych Polaków. Lech Wałęsa? - no nie znają. Jan Paweł II? - eee, może jeden słyszał. Jerzy Dudek? Tak! Wyraźne ożywienie, znają dobrze Dudka z Liverpoolu. Piłka nożna to jednak potęga.

Ruszamy, mijając wysokogórską roślinność i kikuty spalonych drzew. Przewodnik mówi, że kilka lat temu podczas suszy był tu gigantyczny pożar. Od tego czasu w całym parku jest zakaz rozpalania ognisk. Pogoda na Kili zmienia się jak kameleon. Po 3 godzinach idziemy już w totalnej mgle. Za chwilę zaczyna lać jak ze słoniowej trąby. Do obozu Shira dochodzimy kompletnie przemoczeni.

Głowa pęka

Rano strzepuję szron z namiotu. Na wysokości 3700 m to normalka. Niektóre osoby boli już głowa. "Trzeba pić minimum 3 litry wody dziennie, nawet jeśli nie odczuwa się zbytnio pragnienia, i łykać aspirynę albo paracetamol - mówi Paweł Sokołowski z 4Challenge. - To łagodzi objawy choroby wysokościowej".

Podobnie jak wczoraj, o 14.30 znów pada deszcz. Dolina Barranco przypomina scenografię z "King Konga", a to dzięki mgłom i przedziwnym 100-letnim niby-drzewom, niby-kaktusom, zwanym Sinisia. Niektórym choroba wysokościowa dała się ostro we znaki. Kamil i Paweł z 4Challenge zwołują naradę wojenną i sugerują, że lepiej przesunąć atak szczytowy odzień. Wszystkim zależy, by wejść, a dzień aklimatyzacji dobrze nam zrobi.

Ale to oznacza, że na zejście będziemy mieli tylko dzień i czeka nas forsowny marsz w dół. Pewnie, że można zostać dłużej, ale każda następna doba w parku Kilimandżaro kosztowałaby grubo ponad 100$ od osoby.

Ściana Barranco

Wspinamy się na ścianę Barranco. To jedyny etap, gdzie droga wiedzie niemal pionowo w górę, po skałach. Lufa w dół jest jak cholera, gdy się patrzy na wąską strużkę strumienia, stojąc na skalnej półce. Docieramy do bazy Karanga w lepszej kondycji niż dzień wcześniej, jednak jedna z dziewczyn czuje się nadal bardzo źle. Walczyła o każdy krok i postanawia, że nie będzie atakować szczytu. Zaprzyjaźniony tragarz Daima pyta na migi Piotra z naszej ekipy, jak się czuje. "I feel much better". "Czuję się dużo lepiej" - odpowiada Piotr. "I'm so sorry" - rzecze na to Daima. Niestety, ze znajomością angielskiego u tragarzy krucho.

Atak szczytowy

Dochodzimy do bazy Barafu na wysokości 4600 m. Mamy kilka godzin, żeby zrelaksować się i nabrać sił przed atakiem o północy. Kilimandżaro zdobywa się nocą, ponieważ gdyby przyszło załamanie pogody wciągu dnia, nie byłoby zapasu kilku godzin na zejście. Ponadto szczyt Kili zwykle od południa do wieczora jest w chmurach.

Ładujemy do plecaków energetyczne batony, ciepłą herbatę i wodę. To ważne dodatki, bo czeka nas morderczy dzień, najtrudniejsze 24 godziny naszego życia. Jacek trzyma w śpiworze do ostatniej chwili baterie z użyczonego przez Fuji profesjonalnego aparatu cyfrowego Finepix S3 Pro. To świetny patent, żeby ogniwa wytrzymały tydzień bez ładowania.

Dzielimy się na dwie grupy. Pierwsza, słabsza kondycyjnie, wychodzi o północy. Druga, mocniejsza, o pierwszej. A to po to, żeby wszyscy spotkali się na szczycie o tym samym czasie. Idziemy. Lampka czołowa oświetla każdy krok. Im wyżej, tym zimniej, do tego wieje. Kurtka, gruby polar, czapka i rękawiczki to podstawa. Zimno jak cholera, będzie z minus 20 stopni C. Serce wali jak oszalałe, tętno 180.

Niestety, w połowie trasy doganiamy naszych z pierwszej grupy. Trudno, mijamy ich i idziemy dalej. Ich tempo powodowałoby u nas zbyt duże wychłodzenie. Co zrobić, gdy organizm mówi: dosyć, stary, stajemy, odpuszczam, nie idę? "Pokonanie góry to także sprawa psychiki, motywacji i determinacji - mówi Kamil Gabarski z 4Challenge. - Nie skupiaj się na myśleniu, jak wejdziesz na ten szczyt. Wspinaczkę w skrajnych warunkach ułatwia wyznaczanie sobie małych celów w zasięgu Twojego wzroku. Popatrz przed siebie i znajdź charakterystyczny punkt. Powiedz sobie, że musisz do tego miejsca dojść. Osiągnąłeś je? Brawo! Wyznacz sobie następny punkt i tak, małymi krokami dojdziesz do szczytu"- radzi Kamil.

O godzinie 5 rano dochodzimy do Stella Point, czyli korony krateru. Jest pełno śniegu. Adrenalina rośnie. Jeszcze tylko godzina do szczytu. Każdy krok to gigantyczny wysiłek i walka. W końcu widać oznaczenie piku. Teraz rozumiem alpinistów, którzy są kilka kroków przed szczytem. Rozpiera ich energia i duma, że pokonało się samego siebie i tę górę.

Na Uhuru Peak, 5895 m, robimy serię zdjęć i ruszamy w dół. Kiedy schodziliśmy z korony krateru, do Sella Point dotarła właśnie reszta grupy. Nikt nie wymiękł, choć kilka osób miało poważny kryzys. Wszyscy zdobyli szczyt. Statystyki mówią, że na Kili wchodzi ok. 75% ludzi rozpoczynających przygodę u bram parku. Musieliśmy spakować się i ruszyć drogą Mweka w dół wulkanu. Tam mieliśmy jeszcze tyle siły, by wznieść toast tanzańskim piwem. Obowiązkowo marką "Kilimanjaro".

Pokonać Kilimandżaro

Sześciodniowa wspinaczka nie jest trudna technicznie, ale wymaga żelaznej kondycji i zmagania się z chorobą wysokościową. Wolne tempo marszu i picie wody to klucz do sukcesu.

Men's Health 05/2007