Czas pilotów - zegarki lotnicze

Mimo ogromnego postępu techniki, wzornictwo i konstrukcja współczesnych zegarków lotniczych w dużej mierze bazują na pierwszych czasomierzach z przełomu XIX i XX wieku. To właśnie zegarek był wówczas podstawowym urządzeniem pokładowym. Dzięki niemu, dokładnym mapom i znajomości tajników nawigacji piloci określali położenie samolotu. Charles Lingbergh, który w 1927 roku przeleciał nad Atlantykiem, zaproponował nawet wykonanie specjalnych podziałek na tarczy i kopercie klasycznego czasomierza. Poza tym "podniebny" zegarek musiał również spełniać szereg innych wymogów.

Czytelność wskazań

Zegarek dla pilotów charakteryzował się dużą czytelnością wskazań, co upodabniało go do innych pokładowych urządzeń samolotu. Czarna tarcza, białe arabskie cyfry, grube wskazówki i minimalna ilość dodatkowych oznaczeń na tarczy gwarantowały najlepszą czytelność. Stosowane początkowo systemy fluorescencyjne, wywołujące świecenie wskazówek i znaczników na tarczy zegarka, powodowały radiację.

W najlepszych współczesnych rozwiązaniach stosuje się doskonały i bezpieczny system Super Luminova. Dodatkowo na szkło czasomierzy nanoszona jest eliminująca odblaski warstwa antyrefleksyjna. Mechanizm zegarków lotniczych musiał być odporny na silne pola magnetyczne, generowane przez silniki samolotów i wyładowania atmosferyczne. W tym celu zastosowano specjalny gatunek niemagnetycznego metalu do wykonania włosa, czyli sprężyny spiralnej balansu zegarka. Wprowadzono także dodatkową wewnętrzną kopertę ze stali miękkiej, zapewniającą znaczne zwiększenie odporności na pola magnetyczne.

Odporność na niskie temperatury

Nieogrzewana kabina pilota, duże zmiany temperatury zewnętrznej i ewentualna konieczność przypadkowego lądowania powodowała, że taki czasomierz musiał być również odporny na niskie temperatury. Dodatkowo pilot musiał mieć możliwość ustawiania zegarka dłońmi zabezpieczonymi rękawicami. Na ich zdejmowanie, nie tylko ze względu na równoczesne operowanie innymi przyrządami, ale przede wszystkim na panujący w kabinie mróz, pilot nie mógł sobie pozwolić.

Z tego powodu tradycyjne zegarki lotnicze mają powiększoną i często specjalnie ukształtowaną koronkę naciągową. Także ze względu na niską temperaturę czasomierz nie był noszony pod mankietem kombinezonu, ale był przypinany na jego rękawie. Znane są nawet przypadki zakładania zegarka na udo nogi, co dodatkowo zapewniało możliwość jego obserwacji bez konieczności ruchów ręki. Stąd w zegarkach lotników niestandardowej długości paski.

Precyzja stopera

Był niezbędny do precyzyjnych pomiarów krótkich odcinków czasu. Na dodatek musiał mieć specjalną konstrukcję, gdyż pilot nie mógł sobie pozwolić na niedokładność wynikającą ze strat czasu na zerowanie i ponowny start stopera. W zegarkach dla pilotów stoper działał w systemie Flyback, w którym wskazówka po wyzerowaniu automatycznie rozpoczyna pomiar kolejnego odcinka czasu.

Nowe rozwiązania

Dzisiaj zmieniły się warunki pilotażu, a co za tym idzie - wymagania dla zegarków lotniczych. Na przykład, mimo że pierwsze czasomierze dla pilotów nie miały wskazania drugiej strefy czasowej, ze względu na pokonywane odległości i szybkość przemieszczania się jest ona dzisiaj ważnym dodatkowym wyposażeniem zegarka lotniczego.

Poza tym wszystkie firmy starają się zadowolić wybrednych konsumentów, którzy własne przekonania i wymogi stawiają ponad wieloletnią historię. I tak na przykład pojawiły się zegarki z jasnymi tarczami. Z tych samych powodów niektóre modele zegarków lotniczych wykonywane są w kopertach z metalu szlachetnego i mogą być dekorowane w sposób wyjątkowy.

Zapewne nie masz samolotu i nie używasz zegarka do nawigacji. Jeżeli chcesz mieć zegarek lotniczy, zwróć uwagę na parametry opisane w tekście. W galerii możesz zobaczyć wybrane przez nas modele zegarków lotniczych. W markach o przystępniejszych cenach też znajdziesz „pilota".

Men's Health 06/2008