Psychologia: 7 pułapek ludzkiego mózgu

Pułapka: Czasem ślepo upieramy się przy jakimś sposobie myślenia czy działania tylko dlatego, że już zainwestowaliśmy w to czas, pieniądze i energię. Ta irracjonalna eskalacja jest przyczyną, dla której tyle osób traci pieniądze na bezsensowne projekty.

Rozwiązanie: „Rozwiązaniem jest wprowadzenie regularnych kontroli – mówi psycholog Binna Kandola. – Poproś kolegę, który nie jest bezpośrednio zaangażowany w projekt, aby przeanalizował go pod względem wcześniej określonych kryteriów (np. rentowności, przejrzystości, poprawności). Tylko niezaangażowana osoba może chłodno i bez emocji wytknąć wszystkie słabe punkty”.

Pułapka: Dla Ciebie szklanka jest zawsze w połowie pusta? Negatywne podejście sprawia, że zbytnio koncentrujesz się na tym, co Ci nie wyszło albo może się nie udać. W ten sposób osłabiasz swój życiowy napęd.

Rozwiązanie: Specyficzne nastawienie do życia może być trudne do całkowitej zmiany. Ale spróbuj zrobić użytek ze swojego czepliwego podejścia do działania. Zanim podejmiesz się projektu, zrób na kartce wstępną analizę SWOT, czyli spisz wszystkie mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia przedsięwzięcia. Pozwoli Ci to spojrzeć obiektywnie na swoje obawy.

Pułapka: Każdy z nas najbezpieczniej się czuje, robiąc to, co inni. To po prostu instynkt stadny i w wielu wypadkach to najlepsze, co możemy zrobić. Ale z drugiej strony zakładanie, że inni mają więcej informacji niż my, może zaprowadzić nas na manowce.

Rozwiązanie: Owczy pęd do kupowania akcji bywał przyczyną wielu krachów na giełdzie. Zanim zainwestujesz w coś, w co inwestują wszyscy, poproś partnerkę lub kumpla o odegranie roli adwokata diabła i jeszcze raz przeanalizujcie Twoją decyzję.

Przekop internet w poszukiwaniu alternatywnych informacji, prześledź fora internetowe, przeczytaj nawet artykuły z gazet, których nie lubisz, aby zyskać nową perspektywę.

Pułapka: Tak jak zbytni negatywizm może osłabiać naszą wolę działania, tak i przesadny optymizm ignorujący fakty może stać się przyczyną wielu błędów. Zwłaszcza gdy mamy skłonność do myślenia życzeniowego.

Rozwiązanie: Jeżeli Twoje plany i zamierzenia coraz częściej kończą się porażką, to może najwyższy czas przyjrzeć się sobie, zamiast obwiniać okoliczności. Zacznij sobie zadawać proste pytanie – dlaczego? Uważasz, że dasz sobie radę z prowadzeniem szkoleń?

Dlaczego? Jakie są Twoje atuty? Uważasz, że stać Cię na zaciągnięcie kolejnego kredytu? Dlaczego? I tak dalej. To pomoże oddzielić pobożne życzenia od realnych możliwości.

Pułapka: Naukowcy twierdzą, że niechęć do poniesienia straty jest dwa razy silniejsza od chęci zysku. Czyli zgubienie tysiąca złotych boli dwukrotnie bardziej niż cieszy otrzymanie takiej samej sumy.

Większość z nas dąży raczej do uniknięcia straty, a nie do wygenerowania zysku, co często prowadzi do jeszcze większej straty.

Rozwiązanie: Przeanalizuj te niewygodne sytuacje w Twoim życiu. Tkwisz w beznadziejnej pracy? Boisz się zaryzykować, by zdobyć ciekawszą i lepiej płatną? Tkwisz w beznadziejnym związku?

Boisz się zaryzykować, aby związać się z kobietą, z którą byłbyś szczęśliwy? Kluczowe jest słowo – boisz się. Uświadomienie sobie, że to lęk, a nie rozsądek stoi za brakiem decyzji, jest pierwszym krokiem do zmiany.

Pułapka: Błąd naszego myślenia, zwany przez niektórych badaczy amnezją źródła, sprawia, że zapominamy, skąd pochodzą posiadane przez nas informacje. Dlatego w naszej głowie plotki mieszają się z informacjami wyczytanymi w poważnej prasie.

Rozwiązanie: Zacznij od zwracania uwagi na informacje przekazywane przez innych. Nie kwestionuj ich (bo ludzie tego na ogół nie lubią), ale pytaj o źródła. Podobnie z rzeczami, które słyszysz od rozmaitych „ekspertów” – stosuj zasadę ograniczonego zaufania. Nie dawaj się zwieść garniturom i poważnym minom. Nie myl ich opinii z faktami. Sięgaj do różnych źródeł.

Pułapka: Znowu pracujesz po nocach, aby zdążyć przed deadline'em? Kolejny błąd – niedocenianie ilości pracy i przeszacowywanie czasu, jaki jest niezbędny do wykonania zadania. W efekcie pracujesz w pośpiechu, robiąc ze zmęczenia głupie błędy.

Rozwiązanie: Racjonalne planowanie to jedno z najlepszych narzędzi w pracy. Warto mieć świadomość, że intensywnie możemy pracować tylko przez 60% czasu pracy.

20% zostawiamy sobie jako rezerwę – czynności nieplanowane, ale jednak konieczne tego dnia, wreszcie 20% czasu na przerwy – lunch, kawę, rozmowę z kolegą. Planując priorytety, bierzemy też pod uwagę, że krzywa naszej wydajności wykazuje szczyt ok. godz. 12.00, spadek ok. 15.00, a ponowny szczyt ok. 17.00.

Porada MH:

Zwiększysz wydajność swojego głównego procesora, jeżeli od czasu do czasu przyjrzysz się swoim prawdziwym motywom działania. Czy za tym, co uważasz za rozsądek, nie kryje się czasem lenistwo, niechęć do zmiany albo bezmyślne naśladowanie większości. 

Ludzki umysł jest naprawdę fascynującym i niezwykle potężnym narzędziem. Warto docenić jego znaczenie i pracować nad swoją intelektualną formą. Jak, zapytasz? Identycznie jak pracujesz nad bicepsem - trenując. Oto kompleksowy trening Twoich szarych komórek.

MH 12/2011