Czy jesteś facetem z charakterem?

ZOBACZ: 14 zasad gentlamena

Każdy z nas potknął się kiedyś już przy pierwszym kroku. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy wszystkie wyjścia wydają się słuszne. A potem przychodzi jeszcze kolejny krok - nawet gdy już wiesz, co zrobić, pojawia się okazja, by uciszyć swoje sumienie i postąpić zupełnie inaczej. Na przykład wykonać na biurowej kopiarce 80 kopii zaproszeń na występ teatralny Twojej córki albo obmacywać cudzą dziewczynę na imprezie. Cóż, pewnie wiesz, że tak się nie powinno robić, ale z drugiej strony... nikt Cię nie złapie.

Złota zasada: Traktuj innych tak, jakbyś chciał, by inni traktowali Ciebie (nie dotyczy masochistów).

1. Przyzwoity na co dzień

Nie mówimy tu o wielkich dylematach filozoficznych i politycznych naszych czasów. To po prostu szara codzienność. Ludzie na całym świecie ciągle nie doszli do kompromisu w kwestiach wiary, kontroli urodzin czy związków pozamałżeńskich. Jednak zasady decydujące o naszym codziennym zachowaniu wyglądają wszędzie dość podobnie.

Wszyscy chcemy otaczać się ludźmi uprzejmymi, uczynnymi i sprawiedliwymi. Chcemy, by dotrzymywali obietnic, byli prawdomówni i wierni. Cóż z tego, skoro zawsze przychodzi ta chwila, gdy pojawia się szansa, by awansować, zabłysnąć w towarzystwie, nieźle się zabawić lub zaoszczędzić trochę grosza. Wystarczy tylko, że lekko nagniesz te zasady.

2. Patrz śmiało w lustro

Czasem jednak pewnie masz wrażenie, że faceci, którzy postępują w ten sposób, świetnie na tym wychodzą. Chociażby w biurze. Lider Twojego zespołu zachwyca szefa swoimi świetnymi wynikami, które osiąga dzięki temu, że aby coś sprzedać, zrobi wszystko... Dosłownie wszystko. Albo Twój sąsiad, który bez mrugnięcia okiem okłamał żonę, by spędzić piątkowy wieczór ze swoją sekretarką. I jakoś niebo nie wali mu się na głowę, a gdy widziałeś go ostatnio, nie wyglądał na faceta, którego diabeł próbował wciągnąć do wiszącego nad paleniskiem kotła.

Gdy nie wiesz, jak się zachować, na wszelki wypadek zachowaj się przyzwoicie. Antoni Słonimski

I w tym miejscu wrócisz pewnie do pytania, które zadajesz sobie wczesnym rankiem w łazience, patrząc na przygnębioną twarz w lustrze: "Czy ja przypadkiem nie jestem zwykłym frajerem?". Czy warto pracować nad kręgosłupem moralnym - podobnie jak nad swoją karierą czy mięśniami? Ludzie zadawali sobie to pytanie od bardzo dawna, zanim jeszcze w ich domach pojawiły się łazienki i lustra.

PRZECZYTAJ: 30 patentów na życiowy detoks

3. Moralny fast food

Tysiące lat cywilizacji dało nam kilka odpowiedzi. Oto dwie z nich:

1. Wszyscy powinni postępować moralnie. Tak chce religia, ludzka natura lub natura samego wszechświata.

2. Tak jest lepiej dla wszystkich: moralne postępowanie pozwala trwać społeczeństwom z korzyścią dla nas wszystkich.

Gdy wybierasz szybkie i łatwe sposoby na życie - seks z byle kim, drobne oszustwa, krętactwa - to tak, jakbyś żywił się wyłącznie fast foodami. Może nie od razu poczujesz się źle, ale na dłuższą metę narażasz swoje zdrowie na szwank.

4. Dbaj o równowagę

"Negatywne emocje wywołują stres, a ten ma niszczący wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne" - mówi doktor Stephen G. Post z departamentu bioetyki szkoły medycznej Case Western Reserve. Owe niszczące uczucia, takie jak wściekłość, podejrzliwość, smutek, zazdrość, brak poczucia własnej wartości, w niewielkich dawkach nie są toksyczne.

Co więcej, są one niezbędne do życia, ponieważ działają jak system alarmowy zmuszający nas do działania. Gniew powoduje, że bronisz swojego zdania, zazdrość może wspomóc Cię w pracy nad sobą. Nawet poczucie beznadziei może sprawić, że następnym razem postarasz się bardziej. Jednak żaden alarm nie spełnia swojej funkcji, gdy jest bez przerwy włączony. Ludzie w stanie depresji, permanentnego niepokoju albo agresji narażeni są na zwiększone ryzyko zawału serca, udaru mózgu i innych poważnych chorób. Nie mówiąc już o starzeniu się w przyspieszonym tempie; w pewnym sensie życie człowieka w stresie przypomina życie psa - po siedem lat naraz.

Cnota nie daje szczęścia, ale uczy, jak z niego korzystać, gdy się je ma.
J.J. Rousseau

Zatem w sensie biologicznym zdrowe życie oznacza równowagę między spokojem a niezbyt częstymi kryzysami. To jest prawdopodobnie powód, dla którego zasady moralne są elementem wszystkich kultur na Ziemi. Pozwalają one zachować równowagę w stosunkach z innymi ludźmi i w ten sposób ograniczają stres, czyli wydłużają życie.

5. Równość to zdrowie

Lata temu epidemiolodzy pragnęli dowiedzieć się, dlaczego pewne grupy ludzi są mniej zdrowe od innych. Zaczęli więc badać zanieczyszczenia, dietę i tym podobne, myśląc, że przyczyna jest czysto fizyczna. Jednak w trakcie badań wyszło na jaw, że ukrytym czynnikiem było to, jak ludzie odnoszą się do siebie nawzajem. Inaczej mówiąc, naukowcy szukający odpowiedzi w związkach między ludźmi a rzeczami znaleźli je w związkach ludzi z innymi ludźmi.

Pierwszym przykładem, który zwraca uwagę, jest występująca na całym świecie silna zależność między równością a zdrowiem. W społeczeństwach, w których jedna grupa społeczna zajmuje uprzywilejowaną pozycję finansową w stosunku do reszty jego członków, średnia życia jest krótsza niż w społecznościach, których członkowie egzystują na podobnym poziomie.

W moralności jak w sztuce: mówienie jest niczym. Działanie jest wszystkim. Ernest Renan

6. Graj fair play

Przykładowo, Grecja jest znacznie mniej zamożna niż Stany Zjednoczone, jednak Grecy jako społeczeństwo żyją dłużej niż Amerykanie. Dzieje się tak przypuszczalnie dlatego, że w Grecji przepaść dzieląca biednych i bogatych jest znacznie mniejsza niż w USA - twierdzą badacze. Czy oznacza to, że Grecy są "bardziej moralni" niż Amerykanie? Nie, ale pojawia się sugestia, iż osoby wierzące, że wszyscy ludzie grają według tych samych zasad, żyją w mniejszym stresie niż te, które sądzą, że grubym rybom wszystko uchodzi na sucho, natomiast szary przeciętniak za każdym razem dostaje zasłużoną karę. W praktyce przekłada się to na następujące przykazanie: "Traktuj innych tak, jakbyś chciał, by inni traktowali Ciebie".

7. Pomagaj innym

Kolejnych dowodów na związek między stresem a naszym zachowaniem dostarczają badania skupiające się na zaufaniu i chęci niesienia pomocy. W niedawnym badaniu porównano 338 osiedli w Chicago pod kątem zaufania, jakim darzą się nawzajem ich mieszkańcy. Na osiedlach, których mieszkańcy nie ufali sobie nawzajem, odnotowano najwięcej przypadków astmy.

Wielkie religie uczą od wieków, że najskuteczniejszym sposobem na zyskanie dobroci innych jest bycie dobrym. Jeśli pomagasz innym, inni pomogą Tobie. Istnieją nawet badania udowadniające, że pomocni, dobrzy ludzie wydają nam się bardziej atrakcyjni.

8. Bądź życzliwy dla świata

Innymi słowy, jeśli jesteś facetem o miłym usposobieniu i starasz się ufać ludziom, nie musisz przesadnie martwić się o swoje zdrowie. Nawet zanim wczesnym rankiem przeprowadzisz pierwszą staruszkę przez pasy, Twój poziom stresu jest prawdopodobnie niższy niż u tego nieprzyjemnego typa, który jest przekonany, że wszyscy wokół chcą go wyrolować. Dowody?

Najdłużej żyją altruiści, zawsze gotowi podać innym swoją pomocną dłoń. Im częściej jesteś dobry, tym mniej czasu masz na bycie złym.

Przyjrzyjmy się harwardzkim badaniom rozwoju dorosłych. 60 lat obserwacji setek mężczyzn - od matury przez wszystkie etapy ich życia - pozwala wyciągnąć jeden wniosek: najdłużej żyją altruiści, zawsze gotowi podać innym swoją pomocną dłoń. Ta sama grupa mężczyzn znacznie rzadziej zapada też na poważne choroby. Ci najmilsi mają więcej przyjaciół, żyją w lepszych związkach i mają więcej dzieci.

Doktor Post uważa, że optymistyczne i przyjazne nastawienie ma też inne plusy. Na przykład, im częściej jesteś dobry, tym mniej czasu masz na bycie złym. Jeśli więc poświęcasz dużo uwagi byciu uprzejmym, nie tracisz czasu na czarne myśli.

9. Pozostań sobą

Ludzie najbardziej stresują się tym, jak widzą ich inni ludzie. Zależy im na własnym wizerunku - nawet na tym wymyślonym - i na akceptacji otoczenia. Nie byłoby w tym nic specjalnie złego, gdyby nie fakt, że w walce o tę akceptację zatracają czasem własną tożsamość i zgadzają się robić rzeczy, których nigdy by nie zrobili. Szef w pracy wymaga lekkiego naginania prawa? Proszę bardzo. Kumple idą wieczorem do agencji na panienki? Ja też, ja też! Te i inne czynności prowadzą do rozmycia zasad etycznych iw konsekwencji do psychicznego dyskomfortu.

10. Warto mieć charakter

Zatem, czy warto postępować moralnie? Cóż, zastanów się, czy chcesz być zdrowszy, bardziej atrakcyjny i czy chcesz dłużej pożyć. Koniec końców może się okazać, że rady dotyczące moralnego postępowania znajdziesz zaraz obok tych na temat zdrowej diety i odpowiedniej ilości ruchu. Tak przewiduje doktor Post, obserwując, jak teorie na temat silnego związku między naszym zachowaniem a organizmem zyskują popularność wśród lekarzy. Może doprowadzi ona do tego, że któregoś dnia na recepcie znajdziesz takie oto proste zdanie: "Dobrze być dobrym".

MH 07-08/2007