8 lekcji Matthew McConaugheya

 Jaskinia.

Znaleźliśmy się przy niej po około 30 minutach biegu - była to wielka czarna dziura w zboczu jakiejś meksykańskiej góry, gdzie diabeł mówi dobranoc. Jej czeluść przyciągała jak magnes, działała na mnie prawie hipnotycznie. Nawet nie zauważyłem, kiedy podszedł do mnie Matthew McConaughey i powiedział:

"Musisz tam wejść, sprawdzić, jak jest w środku. Byłem tam kilka razy - na jego twarzy pojawił się uśmieszek. - Za pierwszym oblał mnie pot i zapewniam Cię, że nie z powodu biegu. Po kilku krokach ogarnęły mnie zupełne ciemności i każdy kolejny stawiałem jak ślepiec. Następnego dnia wróciłem i wszedłem dwa metry dalej. Następnego - kolejne dwa. Za każdym razem, gdy jestem w środku, czuję na plecach dreszcze i za każdym razem, gdy już wydostanę się na zewnątrz, wiem, że tam wrócę".

McConaughey umówił się ze mną w meksykańskim miasteczku Real de Catorce, dokąd przyjechał ze swoją partnerką Penelopą Cruz (artykuł powstał w 2005 r. - przyp. MH), która kręci tu film. Umówił się ze mną, by pogadać o... bieganiu. A biega wszędzie, gdzie tylko się pojawi - ostatnio po Andach i peruwiańskiej dżungli. Teraz rozkłada szeroko ręce, jak DiCaprio w "Titanicu", i wskazuje na otaczające nas meksykańskie wzgórza:

"Tutaj wszystko masz jak na dłoni. Nie musisz nawet patrzeć, gdzie stawiasz stopę. Ale w tropikalnym lesie wszystko ma znaczenie. Tam nie czujesz się jak król świata. Idziesz, zastanawiając się, jak stawiać stopy: góra, dół, w prawo, w lewo... Gdy zmęczony chcesz się oprzeć o drzewo, jego normalnie wyglądająca kora nagle zaczyna się ruszać - okazuje się, że chciałeś się przytulić do pięciu tysięcy gąsienic. Tam nie ma rutyny, każdy krok trzeba analizować od nowa. Podobnie jest w jaskini".

Wskazuje palcem na czarny otwór w skale: "W środku na maksymalnych obrotach pracuje Twój umysł, nie ciało". Chyba nie mam wyjścia - wchodzę. Solidne, metalowe haki są wbite w ścianę co jakieś 10 metrów. Czwartego już nie widzę, jest za ciemno.

Ogarnia mnie strach podobny do tego, jaki czułem w dzieciństwie, gdy leżałem w ciemnym pokoju po obejrzeniu pierwszego horroru. Nie jest wcale spowodowany ciemnością ani tym, że na ścianach, o które opieram ręce, mogą być skorpiony. Powodem jest cisza. Kompletna. Słychać jedynie poruszane butami kamienie i mój oddech. Mam wrażenie, że słyszę własne myśli. To niesamowite uczucie.

Coś zimnego spada mi na szyję. Do diabła z odgrywaniem twardziela. Odpuszczam. Gdy wyszedłem na zewnątrz, Matthew spojrzał na moją pełną przerażenia i zachwytu twarz i uśmiechnął się: "To właśnie daje mi jaskinia".

Real de Catorce, czyli Królestwo Czternastu, może i jest na końcu świata, ale to miejsce dobre na trening jak każde inne. I idealne, by znaleźć trochę spokoju. Miejscowi mówią, że nazwa pochodzi od 14 hiszpańskich żołnierzy, którzy zginęli w walkach z Indianami na początku XVIII wieku. Miasteczko, wbrew temu, co sądziłem, wcale nie jest odcięte od świata. Do najbliższego lotniska w San Luis Potosi jest pół dnia drogi samochodem, a w samym Real znajdziesz internetową kafejkę i możesz oglądać telewizję satelitarną.

Ale już po kilku godzinach wcale nie masz ochoty na szybkie połączenie z XXI wiekiem. Nawet nie włączasz budzika - zresztą i tak nie jest potrzebny, bo o świcie dolinę wypełnia pianie kogutów. Atmosfera jest jak na starych filmach, słychać tylko szczekające psy i ryczące osły. Czasem powietrze wypełnia wycie jakiegoś grata próbującego pokonać ostre podjazdy.

Matthew McConaugheya znalazłem na szczycie jednego z takich pagórków, na werandzie hotelu, z której widać było całą okolicę. Ma kilkudniowy zarost, nieuczesane włosy i ten charakterystyczny teksański luz ("Mają tu niezłą kawę, masz ochotę stary?"). Na pierwszy rzut oka wydaje się, że Matthew jest jakby szczuplejszy niż na ekranie - nie znajdziesz na nim grama zbędnego tłuszczu. Może w filmach sprawia wrażenie większego, bo przy 184 cm wzrostu góruje nad większością hollywoodzkich gwiazd.

W wieku 35 lat jest na topie. Zarobił już niezłe pieniądze, był (i jest) w bardzo bliskich stosunkach z najpiękniejszymi kobietami świata i zwiedza najdalsze jego zakątki; tylko po to, by cieszyć się ich widokiem (zakątków oczywiście). Zawodowo też nie może narzekać. Od roku 1994, gdy zagrał w "Teksańskiej masakrze piłą mechaniczną: Następnym pokoleniu" wszedł do pierwszej ligi Hollywood. Grał w takich filmach, jak "Czas zabijania", "Amistad"czy "Jak stracić chłopaka w 10 dni", "Sahara" czy "Podwójna gra". Magazyn "People" uznał go za najseksowniejszego faceta świata 2005 roku, a dwa lata później umieścił go na pierwszym miejscu rankingu posiadaczy najbardziej imponujących mięśni brzucha.

Ale życie to przecież nie tylko praca. Sukcesy pozwalają Matthew czerpać z życia pełnymi garściami. I podobnie jak każdy facet z pierwszymi zmarszczki wokół oczu, szuka odpowiedzi na pytanie, co w życiu jest naprawę ważne. Szuka jej wszędzie. I znajduje. Jak choćby tu, w Meksyku.

Im bliżej go poznajesz, tym większą masz pewność, że pot, kurz i wysiłek jest czymś, co naprawdę lubi. Widać, że chce już wyjść z hotelu i biec. Może dlatego, że w czasie biegu po górach i sztolniach odkrywa zawsze coś nowego - dosłownie i w przenośni.

Zaczął tydzień przed moim przyjazdem, od zwykłej przebieżki. Z dnia na dzień dobiegał coraz dalej i coraz wyraźniej zdawał sobie sprawę z tego, ile kosztuje go każdy metr. I co zyskuje w zamian. Każdy z nowych odcinków był swego rodzaju lekcją, która dawała mu odpowiedź na pytanie: "Po co właściwie się tak męczę?" Pytanie, które wcześniej czy później zadaje sobie każdy z nas.

"Nie ma sensu rozmawiać o tym, jak trening wpływa na życie - mówi. - Zwłaszcza przy kawie. Ale odpowiedzi przychodzą same, gdy udaje ci się pokonać kolejne słabości - jak te, z którymi się boryka podczas codziennych biegów - gdy zalewa Cię pot, a zmęczenie sprawia, że przestajesz myśleć".

W pewnej chwili zaczęliśmy rozmawiać o bieganiu (w końcu po to tu przyjechałem). Co w nim jest takiego niezwykłego? "Czasem pracujesz nad formą fizyczną, ale psychicznie nic Ci ten trening nie daje. A dobry bieg, po dobrej trasie, rozwija wszystkie komórki, również te szare".

I Matthew McConaughey ma na to sposób.

Lekcja 1: Zawiąż buty

To, że jesteśmy w Meksyku,wcale nie oznacza, że jest ciepło. Około 5 stopni powyżej zera, słońce nadal za horyzontem. W taki poranek najchętniej chowasz nos pod kołdrą. Ale McConaughey ma na to radę. Własną mantrę, która pomaga mu wyjść zarówno do pracy, jak i na trening.

"Zawiąż buty - mówi - to proste. Gdy zawiążesz sznurowadła, wiesz, że już nie masz innego wyjścia, jak wyjść na dwór. I robisz to".

Gdy jesteśmy już na zewnątrz, ostrzega przed mokrymi kamieniami. Dla kogoś, kto nie wypił jeszcze swojej porannej kawy, śliska powierzchnia może być zabójcza. Zwłaszcza dla nogi w kostce. Matthew pamięta o tym za każdym razem, gdy wychodzi pobiegać. Powtarza to sobie właściwie zawsze, gdy zaczyna coś nowego: film, związek czy podróż na drugi koniec świata. Bo to wszędzie pomaga.

Potrzebujesz motywacji? Zawiąż buty. Nie chcesz schrzanić wszystkiego już na początku? Uważaj szczególnie na pierwsze kroki.

Lekcja 2: Buenos dias, panowie!

McConaughey potrafi się przystosować - w końcu jest aktorem. Gdziekolwiek biega - w Meksyku, Londynie ("Hyde Park jest najlepszym parkiem do joggingu, jaki znam") czy Los Angeles - pamięta swoją pierwszą wyprawę do Mali, w zachodniej Afryce.

"Wybiegłem zza rogu i zobaczyłem przed sobą siedmiu gości. Widząc mnie, rozstąpili się i zaczęli patrzeć spode łbów. Pomyślałem: Oho! Mogą być problemy". Wie, że to takie amerykańskie. "Gdy ktoś patrzy na ciebie w Stanach, reagujesz ostro: Na co się gapisz?" Wtedy jednak skrzywił tylko twarz w grymasie, który miał być uśmiechem, i wypalił "Ca va?" (na Mali mówi się po francusku). "Ich twarze się rozluźniły i cała siódemka odpowiedziała "Ah, c'est bien!"

Matthew śmieje się i wskazuje na dwójkę meksykańskich amigos pracujących na dachu nad nami. Nie pozostawia im wyboru i reaguje pierwszy. "Buenos dias, senores!"- krzyczy, machając na powitanie. To działa. Meksykanie też się uśmiechają i również do niego kiwają.

"Większość ludzi podróżuje z nastawieniem zdobywcy. Ale dużo lepiej wchłaniać w siebie to, co dane miejsce ma do zaoferowania". To właśnie z takiego nastawienia wziął się ten trening. "Zamiast zamówić kurierem hantle i rower, powiedziałem sobie: Wyjdę na dwór i zobaczę, co znajdę. Odkryłem tę trasę, a to, co wzdłuż niej znajduję każdego dnia, sprawia, że nie mogę się doczekać kolejnego ranka".

Warto o tym pamiętać, gdy następnym razem znajdziesz się w nowym mieście czy sytuacji. Spróbuj.

Lekcja 3: Dotrwaj do końca

Krążąca coraz szybciej krew rozgrzewa i nie czuję już chłodu. Real de Catorce pozostaje z tyłu. Bruk zmienia się w piaszczystą drogę. Po bokach kępy kaktusów i skarłowaciałych drzew. Przebiegamy koło ruin starego kościoła i pojawia się ostre wzniesienie, którego końca nie widać. McConaughey nazywa je "Palące Wzgórze" - pierwsze prawdziwe wyzwanie dla mięśni i płuc.

"Na górze nie będzie już miejsca na marudzenie. Maruda to ktoś, kto narzeka, mimo że i tak nie ma odwrotu. Na wzniesieniu poczujesz ogień w mięśniach. Wtedy mózg zaczyna inaczej pracować. Koncentrujesz się na przetrwaniu. Nie jesteś w stanie myśleć, więc nie analizujesz trasy. Nie myślisz nawet o tym, że mógłbyś zawrócić. Przekraczasz punkt, po którym nie ma odwrotu. Marudzenie i tak nic nie da".

Gdy stawiamy pierwsze kroki pod górę, paplanina się kończy. Jest tylko ciężkie wciąganie powietrza i wzbijanie chmury kurzu. Na podbiegu dociera do mnie coś, co rzadko trafia się w klubach fitness: nie myślę o traconych kaloriach - same się spalają. Tak łatwo uzależnić się od mechanicznych bieżni z komputerowymi ekranami, liczników kalorii, pulsometrów itd. Szukać potwierdzenia właściwie wykonanej pracy w wartościach aktualnego tętna. Komu to potrzebne?

Pot leje się z twarzy i kapie na zakurzoną drogę. Wiemy bez monitora, że serca ostro pracują, i bez najmniejszych wyrzutów sumienia będziemy mogli usiąść do następnego posiłku. W dodatku sytego. Matthew porównuje "Palące Wzgórze"do klawisza "delete", który czyści i porządkuje umysł - przywraca wiarę we własny zdrowy rozsądek. Ma rację. Podbieg ostro daje w tyłek. Ale to ten rodzaj wycisku, po którym człowiek dobrze się czuje.

McConaughey ma tylko jeden sposób na tę stromiznę - i dotyczy to wszystkich sytuacji w życiu, gdy ma pod górkę. "Nie przechodzę w marsz. Ale też nie przyspieszam. Stawiam miarowo jedną nogę przed drugą. Droga jest wystarczająco ciężka - nie ma sensu jej jeszcze utrudniać." Wszystko, co trzeba zrobić, to dotrzeć do końca. To wystarczy.

Lekcja 4: Krok po kroku

Po około kilometrze "Palące Wzgórze" przechodzi w płaskowyż. Góry zapierają dech w piersiach. To wpływ krajobrazu i małej ilości tlenu (jesteśmy na trzech tysiącach metrów - 20 razy wyżej niż poziom mojego biurowego piętra). Biegniemy dalej, chociaż zaczynam zadawać sobie pytanie: "Daleko jeszcze?" Matthew sprawia wrażenie faceta, którego to nie obchodzi. Nie ma mierzenia dystansu, nie ma stopera. "Nie przejmuję się czasem - mówi. - Dobiegam tak daleko, jak się da".

Ale czy nie martwi się o powrót? Nie. "Droga do domu jest zawsze łatwiejsza - argumentuje. - Pomyśl. Po pierwsze, wiesz, czego się spodziewać. Po drugie, konie zawsze przyspieszają w drodze do domu, nawet gdy są bardzo zmęczone. Po trzecie, najgorsze masz już za sobą. Każdy krok zbliża do momentu, gdy będziesz mógł usiąść na tyłku i odpocząć".

Za chwilę uczę się kolejnej lekcji. Tym razem pt. "Wstań i zrób coś". To lepsze niż planowanie tego ruchu.

"Nie wyznaczam sobie terminów na osiągnięcie celu - mówi. - Widzę te przystanki, które są najbliżej. Obieram kierunek i ruszam, chociaż nie wiem dokładnie, dokąd, on mnie na samym końcu zaprowadzi. Lubię hasło: Miej zasady, ale nie bądź ich niewolnikiem - kontynuuje z przerwami na oddech. - Rano mówię sobie: Biegnę tak daleko, jak się da, wrócę i będę miał wolne. To zasada, której przestrzegam. Ale za każdym razem droga może prowadzić gdzie indziej. Jestem więc wolny".

Jeśli pracuje się w taki sposób na planie, w siłowni czy biurze, na koniec dnia robota jest wykonana, a Ty nie masz wrażenia, że jesteś tylko trybem maszyny. To ważne.

Lekcja 5: Rób, co chcesz

W końcu zawróciliśmy. Chwilę potem McConaughey zatrzymał się. W pierwszej chwili pomyślałem, że chce odpocząć - ale nie. Zaczyna robić pompki w równym, szybkim tempie - najpierw dłonie ustawia szeroko, potem blisko siebie. Widzę, jak w żyłach na skroniach pulsuje krew, a z czubka nosa skapuje pot. Skacze z powrotem na nogi. Ręce, spodenki i koszulka są całe upaprane piachem.

"Robię to tutaj, bo świat to jednak mała wioska. W hotelu zacznie dzwonić telefon, czy coś podobnego. A gdy już przerwiesz trening, trudno do niego wrócić. Dlatego pompki robię w czasie biegu". Przed biegiem ma tylko ogólny plan treningu. "Chcę zrobić 200. Nie zastanawiam się, gdzie i w jakich seriach. Tu zrobię 30, pobiegnę, tam - 20. Po prostu staram się zmieścić te dwie stówy w biegu. Zresztą często jest ich więcej."

Matthew nie traktuje treningowych założeń jak przykazań. Ważniejsze, by ćwiczenia jednocześnie wietrzyły płuca i umysł. Kto powiedział, że w środku biegu nie możesz się zatrzymać i zrobić 30 pompek czy serii brzuszków? Niech to będzie dla ciebie frajda. Robienie tego, na co ma się ochotę, daje za dużo przyjemności, by się jej pozbawiać.

Lekcja 6: Adrenalinowy kop

Dobiegamy do jaskini. Właściwie jest to szyb starej kopalni srebra, opuszczonej nie wiadomo kiedy. Zastygam jak posąg i patrzę w ciemny otwór, a Matthew ma na twarzy ten swój wszystkowiedzący uśmiech. Nie masz takiej kopalni w okolicy? Wszędzie są miejsca, w których poczujesz dreszczyk emocji. Np. ścianki wspinaczkowe. Ale możesz równie dobrze zrobić coś, czego od dawna unikasz - choćby ten triatlon,o którym mówisz od 5 lat. Adrenalina wyzwoli w Tobie energię, o którą nawet siebie nie podejrzewałeś.

Lekcja 7: Z górki

Znowu jesteśmy na "Palącym Wzgórzu", ale teraz przed nami tylko droga w dół. McConaughey zwalnia.

"Uwielbiam tę część - mówi. - Znasz na pewno tę teorię, według której zbieganie jest trudniejsze niż wbieganie - śmieje się. -Tyle w tym prawdy, co w gadaniu rodziców, że lanie, które dostajesz, bardziej boli ich niż ciebie! Bieg z górki jest o niebo przyjemniejszy".

Po tym, jak pokonałem "Palące Wzgórze", trudno mi się z nim nie zgodzić. Zresztą dotyczy to nie tylko biegania. Ze wszystkich lekcji ta właśnie najmocniej chyba sprawdza się też w życiu. Sztuka wyluzowania.

"Miałem tendencje do ciągłego naciągania struny - powie mi po biegu. - Chociaż odnosiłem sukcesy, wszystko szło świetnie, nie potrafiłem się tym cieszyć. Kończyłem film i następnego dnia rano budziłem się z myślą: "Muszę zrobić następny". Nie docierało do mnie, że sukces był m. in. wynikiem mojej ciężkiej pracy i zasłużyłem na nagrodę. Myślałem, że poszło za łatwo.

Dziś jestem już wystarczająco dojrzały,by powiedzieć sobie: "Stary, wyluzuj. Zasłużyłeś na to." Ale jest w tym jeden haczyk. Ten "luz" oznacza w czasie naszego biegu sprint. Po kilku krokach w dół pędzimy już na pełny gaz. Nogi biegną same, bucha kurz, kamienie strzelają w górę, a kaktusy tylko śmigają po bokach. Zaczynam rozumieć, co Matthew chciał naprawdę powiedzieć. "Z górki" jest łatwiej, ale fajnie jest dopiero wtedy, gdy przekraczasz własne bariery dźwięku. I dlaczego tego nie spróbować?

Lekcja 8: Co masz pod ręką

"Gdzie mój kamień?" - pyta McConnaughey, gdy już jesteśmy z powrotem w hotelu. Na balkonie jego pokoju chce trochę "popakować". Podnosi swój "kamienny ciężarek" - 10-kilogramowy kawałek murku, który znalazł na werandzie. Po co wozić hantle, jeśli możesz je łatwo zastąpić?

"Trochę wyciskania na barki, klatkę, ćwiczeń na ramiona - mówi, unosząc kamień. - Na koniec rozciąganie na nogi, miednicę i plecy i jest po wszystkim".

Matthew ma też inne sposoby na utrzymanie formy, również bez przyrządów, np. taniec. "Nikt już o tym nie pamięta, ale taneczne parkiety były dużo wcześniej niż fitness kluby - mówi. - Po nocy pełnej muzyki i tańca nie musisz biegać rano. Wypocisz wystarczająco dużo. W dodatku możesz wybrać technikę".

Jak wielu facetów lubi ten rodzaj treningu? "Niewielu, ale przez tracą to, co w tańcu najlepsze: gorąca, spocona kobieta, której zupełnie nie przeszkadza, że jesteś równie spocony". Warto może posłuchać faceta,który chodził z Sandrą Bullock i Ashley Judd, a teraz odbił dziewczynę Tomowi Cruise'owi.

Gdy czasu jest naprawdę mało, McConnaughey walczy z cieniem. "Wystarczy 20 minut. Idź na maksa i gwarantuję, że uznasz to za wystarczająco długi trening". Pokazuje też kilka ćwiczeń rozciągających na ramiona, klatkę i brzuch. "Dodaj to do boxingu,a okaże się, że wystarczą dwa metry kwadratowe, by utrzymać formę".

Lekcja bonusowa: Pamiętaj, po co to wszystko

To proste. "Jedzenie lepiej smakuje. To jest wystarczające uzasadnienie. Próbowałem wyrzekać się wszystkiego: Nie pij drinka, jedz zdrowo i trenuj - śmieje się. - Wyglądałem świetnie, ale cholera, straciłem całą radochę." Dla niego sprzątanie domu przed party też jest treningiem. Następnego dnia rano musisz wstać i posprzątać znowu. Pracuje ciężko i korzysta z tego. Po prostu żyje. To ostatnia z jego lekcji.

"Fantastycznie jest być silnym i zdrowym. Równie ważne jednak, by umieć z tego korzystać - mówi Matthew. - Chcę być zdrowy jak koń, a przy tym dobrze się bawić".

Czasami tak bardzo dbasz o to, żeby dłużej żyć, że w końcu zapominasz, po co żyjesz. Oddzielasz pracę nad sobą od przyjemności. A dlaczego nie robić obu tych rzeczy jednocześnie?!

Wypróbuj specjalny program treningowy MH, który pozwolił Matthew rozbudować mięśnie i przygotować się do roli w filmie "Sahara"