Herbata: jaką wybrać i jak ją parzyć?

Liść to fundament

Za dobrą herbatą stoi coś więcej niż tylko dobra marka. Herbata zadba o zdrowie i będzie ucztą dla kubków smakowych tylko wówczas, gdy odpowiednio ją zaparzysz. Koneser zaczyna rytuał od kupna herbaty liściastej a nie w torebkach.

Bez światła i tlenu

Herbata długo zachowuje swoje właściwości, jeśli jest odpowiednio przechowywana. Trzymanie jej np. w otwartym, tekturowym opakowaniu niszczy zdrowotne właściwości. „Światło, wysoka temperatura otoczenia i tlen pozbawiają ten napój polifenoli” – mówi prof. Alan Crozier, biochemik z University of Glasgow. Trzymaj herbatę w hermetycznym pudełku i w szafce, z dala od światła i czajnika.

Bez fusów

Herbata z fusami jest takim samym przeżytkiem, jak ta pita ze szklanki na szklanym spodku. I nie chodzi tylko o estetykę. Herbata zaparzana w odpowiednim sitku, ułatwia odcedzenie fusów, które nie powinny pozostawać w kubku dłużej niż to konieczne. (Czas zaparzania znajdziesz w dalszej części artykułu). Najlepsze są metalowe, zamykane kapsuły.

Bez przesady

Czas porzucić starą zasadę, która mówiła o tym, że herbatę zalewamy wrzątkiem, a kawę wodą o 10 stopni chłodniejszą. Cała rzecz w tym, by dobrać odpowiednią temperaturę do właściwej herbaty. Wszystkie związki antynowotworowe, które kryją się w herbacie, aktywują się pod wpływem ciepła, ale – jak na ironię – zbyt wysoka temperatura może je zniszczyć.

Ważny jest również czas parzenia, inny dla każdej herbaty (patrz na zestawienie poniżej). No i nie można przesadzić z ilością suszu. O ile na każdy, osobny kubek herbaty powinieneś wsypać 1 łyżeczkę liści, o tyle w dzbanku obowiązuje inna zasada: wsypujesz łyżeczkę na pierwsze 250 ml i potem po łyżeczce na każde kolejne 0,5 litra.

Rodzaje herbaty 

1. Zielona herbata

Jest bezczelnie zdrowa, ale nie każdy lubi jej goryczkowy smak. Dodatek czarnego bzu (użyj naturalnego syropu lub poszukaj gotowej herbaty z takim dodatkiem) zniweluje ten smak i, jak donosi Purdue University, wzmocni działanie EGCG – składnika o antynowotworowym działaniu.

2. Biała herbata

„To mercedes wśród herbat – mówi Martyna Kiernowicz z portalu KrainaHerbaty.pl – Herbata z młodych, pierwszych liści zawiera najwięcej polifenoli: związków chemicznych, które zwalczają wolne rodniki i m.in. spowalniają starzenie”. Badania na University of Derby pokazały, że wyciąg z białej herbaty wzmacnia również kości i zęby.

3. Czarna herbata

Czarna herbata to zielona, ale odpowiednio sfermentowana i wysuszona. Jest najbardziej popularna w Polsce, zwłaszcza ta w wersji z cytryną. Badania na Chinese Academy of Medical Sciences pokazały, że czarna herbata reguluje poziom cukru we krwi po spożyciu węglowodanów. Filiżanka po obiedzie?

4. Czerwona herbata

Dziewczyny z Women`s Health znają ją świetnie, ale Twój ojciec i dziadek powinni ją pamiętać z PRL-u. Jako Ulung była jedną z niewielu dostępnych w sklepie. Dziś nosi nazwę Pu-erh i kojarzy się z odchudzaniem.

Krótko fermentowana, o ziemistym smaku, bardziej niż zielona ma przyspieszać spalanie tłuszczu, pod warunkiem że dodatkowo ćwiczysz i jesz mniej kalorycznie. Pita systematycznie obniża też poziom cholesterolu. Zaparzaj ją przez 5 min w temp. 90 st. C. Pij zawsze po posiłku.    

W jakiej temperaturze parzyć herbatę?

100 st. C. - biała woda

Czarną herbatę powinieneś potraktować wrzątkiem, tzw. białą wodą (ten kolor pojawia się, gdy woda bulgocze). Wsyp do zaparzacza płaską łyżeczkę suszu na kubek i zaparzaj przez 3 min, jeśli chcesz się pobudzić, i 5 min, jeśli chcesz się zrelaksować. Nie zostawiaj zaparzacza w kubku!

75 st. C. - zagotuj i poczekaj

Koneser powinien zainwestować w czajnik z termometrem. Jeśli jeszcze go nie masz, odczekaj około 5 min od zagotowania wody. Łyżeczkę zielonej herbaty zaparzaj tylko 3 min. Badania na Univeristy of Leeds pokazały, że pita codziennie chroni przed chorobą Alzheimera. Warto zapamiętać!

80 st. C. - nie przegrzej

Biała herbata ma 2 razy więcej polifenoli niż czarna i zielona, więcej pobudzającej teiny witaminy C. Najlepsze stężenie cennych związków osiąga w temp. 80 st. C, jeśli jest parzona około 5 min. Naukowcy z Pace University dowiedli, że 2 filiżanki dziennie chronią przed wirusami. Na jesień jak znalazł!

Znaczenie dodatków

1. Herbata z cukrem

Związek EGCG w zielonej herbacie jest kilkadziesiąt razy silniejszym antyutleniaczem niż witamina E i C. Co więcej, badania na Purdue University pokazały, że odrobina cytryny i cukru o 300% zwiększa działanie zawartych w zielonej herbacie katechin, które podnoszą odporność organizmu.

2. Herbata z mlekiem

Choć często pojawiały się wątpliwości, czy mleko nie niszczy antyoksydacyjnych zdolności hebaty, „European Journal of Clinical Nutrition” podał ostatnio, że kapka mleka w herbacie nie ma złego wpływu na zawarte w niej polifenole. Lubisz bawarkę, to pij. Ale delektuj się też czystym naparem.

MH 10/14