Chili: zdrowie na ostro

Na początek zapoznaj się ze skalą ostrości papryczek. Stworzył ją Wilbur Scoville, amerykański chemik. Skala określa poziom kapsaicyny – składnika, który robi prawdziwe piekło kubkom smakowym.

Im więcej punktów, tym owoce ostrzejsze. I lepsze dla zdrowia. Prawdopodobnie dobrze znane Ci Tabasco ma tej scali 2500-5000 jednostek. Ostrość papryczek przedstawianych poniżej, zaczyna się od 3000 jednostek!

1. Chipotle

Ostrość: 3000-10000 w skali Scoville’a

To po prostu wędzona papryczka. Wędzenie nadaje jej specyficzny smak i ciemny kolor: wygląda trochę jak cygaro. Najbardziej popularne są wędzone papryczki jalapeño. Smakowo świetnie pasują do sosów i makaronów. To bogactwo luteiny i zeaksantyny, które zmniejszają ryzyko zaćmy.

2. De árbol  

Ostrość: 15000-30000 w skali Scoville’a

Czerwonobrązowa papryczka rodem z Meksyku jest łagodniejszą siostrą cayenne. W kuchni stosuje się suszone owoce. Dodana do gulaszu podnosi temperaturę ciała. Naukowcy z Korei Płd. odkryli, że dieta bogata w chili przyspiesza metabolizm i pomaga obniżyć masę ciała o 8%. 

3. Ajl lemon

Ostrość: 30000-50000 w skali Scoville’a

Ta peruwiańska odmiana ma lekko cytrusowy smak, więc świetnie pasuje do ryb. Wg Chinese University of Hong Kong, duże stężenie kapsaicyny chroni przed zawałem serca. Trudno dostać ją w sklepie, ale z powodzeniem możesz hodować. Nasiona kupisz przez internet. 

4. Ring of Fire

Ostrość: 70000-80000 w skali Scoville’a

Ta odmiana jest 15 x mocniejsza niż jalapeño. Papryczek można używać zarówno gdy są zielone, jak i bardziej dojrzałe, czerwone. Oprócz bogactwa kapsaicyny, to duża dawka witaminy C, która chroni przed wirusami. Ta odmiana chili pasuje do kuchni azjatyckiej.

Zmiel to sam

Sproszkowane mieszanki przypraw powinny być częścią każdej kuchni, są ukoronowaniem wszystkich potraw. Gotowy pomarańczowy proszek, który możesz kupić w każdej sieciówce, to rozwiązanie last minute.

Jeśli chcesz uzyskać optymalny smak chili, a przy okazji nie stracić witamin i antyoksydantów, powinieneś ją sam wysuszyć, a następnie zmielić. Choć cały zabieg trochę trwa, jest dziecinnie prosty.

Najpierw musisz umyć papryczki pod bieżącą wodą, a potem osuszyć dokładnie ręcznikiem. W międzyczasie ustaw piekarnik na 40-50 st. i susz na blasze około 5 godzin. Potem mogą jeszcze leżakować w temperaturze pokojowej, tak aby skutecznie pozbyły się wilgoci.

Suszenie papryczek pozwala wydobyć z nich smaki nieobecne w świeżych owocach i nie stracić witamin. Suche można mielić w moździerzu lub specjalnym młynku. Niektóre mielą na proszek, a inne na płatki. Ceny młynków: 60-110 zł.

Marynuj i kombinuj

Potrakowanie chili wyłącznie jako przyprawy do potraw byłoby niegodziwe. Koneser odda należne jej honory, czyniąc postacią pierwszoplanową w sosach, dipach, salsach czy pastach. Każdy z poniższych przetworów to nie tylko uczta dla kubków smakowych, ale i solidny zastrzyk zdrowia.

1. Pasta na serce

• chili de árbol, 3-4
• nasiona sezamu, 2 łyżki
• czosnek, 3 ząbki
• kminek, ¼ łyżki
• suszone oregano, 1 łyżka
• cukier puder, 1 łyżka
• ½ posiekanej cebuli
• biały ocet winny
• sól do smaku  

Lekko podsmaż chili na oleju i po chwili usuń z patelni owoce. Wrzuć w ich miejsce sezam, a potem czosnek. Dodaj resztę składników i przypraw, a na koniec zalej 50 ml wody. Niech bulgocze przez 3-4 min. Dodawaj do chleba i mięs. 

2. Susz na skoki cukru

• kardamon, 1 łyżka
• kolendra, 2 łyżki nasion
• kminek, 1 łyżka
• chili, 2 łyżki płatków
• cynamon, 1 mała laska

Rozgrzej patelnię na średnim ogniu i podpiekaj wszystkie przyprawy przez kilka minut. Nie dodawaj niczego, żadnego tłuszczu czy wody – mikstura musi pozostać sucha. Trzymaj w słoiku i dodawaj świeżo mieloną do sosów lub marynat mięsnych. Świetna dla diabetyków, bo reguluje poziom cukru we krwi.  

3. Sos z witaminami

• czosnek, 1 ząbek
• świeże Ring of Fire, 2 posiekane
• cukier puder, 2 łyżki
• sos z limonki, 3 łyżki
• sos rybny, 5 łyżek

Uwaga – ten sos rozpala do czerwoności. Używając moździerza, rozgnieć czosnek i chili. Następnie dodaj sos z limonki, a potem sos rybny. Zamieszaj i jedz natychmiast. Z czymkolwiek będziesz jadł, poczujesz prawdziwe piekło w gębie. To eksplozja witamin, które ochronią Cię przed niejednym wirusem.

4. Tłuszczem w tłuszcz

• chipotle, 4-5
• oliwa z oliwek  

Rozetnij chili na pół i potrząśnij nią, aby usunąć nasiona. Podgrzewaj papryczkę na patelni z odrobiną oliwy, tak by stała się chrupiąca. Zdejmij z patelni i umieść w dobrze osuszonym słoiku (jeśli będzie mokry, papryka może spleśnieć). Zalej oliwą do pełna. Dodawaj do sosów, zup, a nawet pieczywa. Połączenie zdrowych tłuszczów i kapsaicyny pozwoli Ci na szybsze zrzucenie kilku kilogramów.

Zdrowotny wpływ chili

Kapsaicyna (kiedyś już o niej pisaliśmy) nadaje chili ostrość, ale ma również właściwości lecznicze.

1. Stalowe serce

Za każdym razem, gdy kapsaicyna wyciska Ci łzy, pomyśl, że udrażnia też żyły, chroniąc Cię przed atakiem serca – podaje University of Hong Kong.

2. Bezpieczna prostata

Wg badań na Cedars-Sinai Medical Center, dieta bogata w chili może ograniczyć wzrost komórek nowotworowych nawet o 1/5.

3. Mniejszy ból

Związki zawarte w chili hamują neuropeptydy, które wywołują ból mięśni i stawów – dowodzi The University of Ulsan.

4. Przeciw grypie

Sto lat temu Albert Szent Gyorgi odkrył w chili witaminę C. Dziś wiadomo, że zielona i świeża ma jej najwięcej ze wszystkich warzyw.  

MH 11/14